Ἡ πρόσφατη ἔκδοση ἀπό τό ΚΕΜΟ τοῦ βιβλίου «Η ΘΡΑΚΗ ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ» (Χρῆστος Ἠλιάδης) εἶναι μία ἀκόμη ἑλληνοφοβική προσπάθεια νά βαφτεῖ τό πρόσφατο θρακικό παρελθόν μέ τά πιό μελανά χρώματα. Οἱ ὑπηρέτες τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, πού κυριαρχοῦν στά πανεπιστήμια καί στά ΜΜΕ, συνεχίζουν νά παρουσιάζουν ντοκουμέντα τῆς μεταπολεμικῆς περιόδου ἀπό ὀπτική γωνία …Ἄγκυρας, ἔχοντας ἴσως κατά νοῦ ὅτι πλήττοντας τόν «ἑλληνικό ἐθνικισμό» προσφέρουν κάποιαν ὑπηρεσία στόν «ἄνθρωπο». Δέν μπορῶ νά σκεφτῶ κάτι πιό θετικό γιαυτούς – καί μέ τό συμπάθειο!

Read the rest of this entry…

Παρουσιάζουμε απόψε ένα βιβλίο αισιόδοξο, άρα έχουμε μια καλή αφορμή για θετική σκέψη, σε μια στιγμή που όσα ζούμε μάλλον αλλού οδηγούν το μυαλό μας. Η αισιοδοξία του Γιάννη Μήτσιου φαίνεται ήδη από το εξώφυλλο, αφού αναφέρεται η «αναγέννηση» στον τίτλο και το «μέλλον της Ελλάδας» στον υπότιτλο, πράγματα διόλου αυτονόητα. Ας δούμε λοιπόν τι μάς λέει σχετικά με αυτό που απασχολεί όλους τους Έλληνες, για το αύριο δηλαδή του τόπου μας.

Read the rest of this entry…

Στις 19 Φεβρουαρίου 2017, στο βιβλιοπωλείο Δημοκρίτειο, ως “Αντιφωνητής” παρουσιάσαμε το βιβλίο του Τάσου Χατζηαναστασίου “Αντάρτες και Καπετάνιοι”, με θέμα την Εθνική Αντίσταση στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη κατά την 2η Βουλγαρική Κατοχή (1941-1944).

Read the rest of this entry…

Ζώντας σήμερα τόν ἐπιθανάτιο ρόγχο τοῦ ἑλλαδικοῦ κράτους, ἡ ἀναζήτηση τῆς ἀλήθειας γύρω ἀπό τήν γέννηση, τήν φυσιογνωμία καί τήν ἀναπηρία του μᾶς ὁδηγεῖ στίς ἀπαρχές του. Στήν κατεύθυνση αὐτή ὁ Δημήτρης Μάρτος μᾶς προσφέρει ἕνα πρωτότυπο, ἐπεξεργασμένο καί ὁλοκληρωμένο μοντέλο ἑρμηνείας, τόν ἀθηναϊσμό.

Πρόκειται γιά μιά εἰσαγόμενη – κατεψυγμένη κουλτούρα, ἕνα πακέτο ἰδεῶν πού ἐθνικοποιεῖ ἕναν λαό ἐξεγερμένο, τοῦ ὁποίου ὅμως ἡ Ἐπανάσταση ἀπέτυχε καί βρίσκει σανίδα σωτηρίας τό μοντέλο πού τοῦ ἑτοίμασαν οἱ ἰμπεριαλιστικές δυνάμεις τῆς Εὐρώπης (Βαυαροί, Ἄγγλοι, Γάλλοι). Μέ τήν ἐπιβολή τῆς Ἀθήνας ὡς πρωτεύουσας τοῦ νέου κράτους, ὁ ἑλληνικός λαός σιγά σιγά ἀποκόπτεται ἀπό τήν ἀληθινή του πρωτεύουσα, τήν Κωνσταντινούπολη καί ἀπό τήν φυσική του σύμμαχο, τή Ρωσία. Ταυτόχρονα ἡ ἰδεολογική γέφυρα πρός τό “κλασικό”, τό ἀνώδυνο γιά τή Δύση, ἀπώτερο παρελθόν πού ἐκπροσωπεῖ ἡ Ἀθήνα, διαγράφει τό βυζαντινό, πρόσφατο καί ζωντανό, παρελθόν τῶν Ἑλλήνων καί τούς δημιουργεῖ μεῖζον πρόβλημα ταυτότητας πού ἐκδηλώνεται στήν πολιτική, στήν κοινωνία, στήν οἰκονομία, στήν αἰσθητική. Προάγονται ἀκόμη τρόποι κατοίκησης, δομές αἰσθήσεων καί ἀντανακλαστικῶν, μέ τούς ὅρους πού θέτει ἡ ἰμπεριαλιστική σχέση, σέ μία μακρόχρονη ἀποδόμηση καί ἀπώθηση τῶν ἐγχώριων στοιχείων πού δομοῦν διαφορετικά τίς ἐθνικές αἰσθήσεις καί τά ἀντανακλαστικά ἑνός ἱστορικοῦ λαοῦ.

Read the rest of this entry…

                Η οικονομική ιστορία της Ελλάδας είναι η ιστορία των δανείων της. Από το 1824, με τα δάνεια της Ελληνικής Επανάστασης, μέχρι σήμερα, η χώρα διαρκώς εξαρτάται από χρέη, τα οποία μάλιστα συνδέονται με όλα τα σημαντικά γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Τα δάνεια της περιόδου 1879-1893 είναι διαφωτιστικά για την όλη αρρωστημένη κατάσταση: το ελληνικό δημόσιο είχε χρεωθεί 640 εκατομμύρια φράγκα έναντι πραγματικού ποσού 464 εκατομμυρίων· από αυτά εισέπραξε τα 348 εκατομμύρια και, ενώ μέχρι το φθινόπωρο του 1893 είχε επιστρέψει 367,7 εκατομμύρια, δηλαδή 20 εκατομμύρια περισσότερα απ’ όσα πραγματικά είχε λάβει, εξακολουθούσε να χρωστά 556,8 εκατομμύρια! Η εξάρτηση της χώρας από χρέη συγκαλύπτεται επιμελώς, επισημαίνει ο Γιάννης Σιάτρας στο βιβλίο του «Οι ζημιές μας κέρδη τους», ώστε να μη γίνεται αντιληπτό από τους Έλληνες ότι ζουν σε ένα ανελεύθερο κράτος, με κυβερνήσεις-ανδρείκελα των ξένων δυνάμεων.

Read the rest of this entry…

Θόδωρος Χατζηπανταζής, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2014.

Ένα σπουδαίο βιβλίο και μια επί μέρους ένσταση

Στο πίσω εξώφυλλο του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρει τους στόχους του πονήματός του. Αντιγράφουμε:
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, που η μελέτη της ιστορίας και θεωρίας του θεάτρου εισχώρησε επίσημα –με σημαντική καθυστέρηση- στα πανεπιστημιακά ιδρύματα και στα ερευνητικά κέντρα της χώρας, η επιστημονική έρευνα στον συγκεκριμένο τομέα έχει αναπτυχτεί με πολύ εντυπωσιακούς ρυθμούς. Έχουν επομένως ωριμάσει πλέον οι συνθήκες για να αξιοποιηθούν τα επιμέρους ευρήματά της στη σύνθεση μιας γενικής ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου, στην επιφυλακτική έστω συνεκτίμηση του αποθησαυρισμένου νέου υλικού για το σχεδιασμό μιας εικόνας συνόλου. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να ανοίξει το δρόμο προς αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση. Παίρνοντας υπόψη τις μαρτυρίες για τη θεατρική δραστηριότητα στις ελληνόγλωσσες κοινότητες της ανατολικής Μεσογείου, από τα χρόνια του Κυπριακού Κύκλου των Παθών και του Κρητικού Θεάτρου, ώς το κίνημα του μεταμοντερνισμού στην Αθήνα των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα, η αφήγηση επιχειρεί να επισημάνει τα βασικότερα ρεύματα που κυριάρχησαν στην εδώ τέχνη της σκηνής, για ένα διάστημα μεγαλύτερο της μισής χιλιετίας. Και φροντίζει να χαρτογραφήσει τις αφετηρίες και τους σταθμούς, τις συνέχειες και τις ρήξεις, που έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση μιας συμπαγούς τοπικής καλλιτεχνικής παράδοσης. Στόχος δεν είναι εδώ να απογραφούν απλώς όσο γίνεται περισσότερα πρόσωπα και γεγονότα που έχουν πάρει μέρος στη σχετική ζύμωση. Στόχος είναι να αναδειχτούν και να αναλυθούν τα σημαντικότερα ανάμεσά τους. Και κυρίως να ερμηνευτούν και να τοποθετηθούν σε ένα όσο γίνεται ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο.

Read the rest of this entry…

Συχνά πυκνά προκύπτει τό ἀφελές ἐρώτημα στήν μακάρια χώρα μας γιά τό πῶς καί δέν γνωρίζουν τήν ἑλληνική ἱστορία οἱ νεότερες γενιές. Πέρα ἀπό τίς ἄλλες ἀπαντήσεις, πού ἀναφέρονται στό πνεῦμα τῆς ἐποχῆς μας καί σέ γενικῶς ἰσχύοντες παράγοντες, θά ἐπιχειρήσουμε νά δώσουμε ἐδῶ καί μία ἀκόμη: τήν προδοσία τῶν Ἑλλήνων ἱστορικῶν.

Πρίν λίγο καιρό λοιπόν δέχθηκα τό ἐρώτημα νέου ἀνθρώπου πού ἔψαχνε νά διαβάσει μιά συνοπτική Ἱστορία τῆς σύγχρονης Ἑλλάδας: ὑπάρχει κάποια κατάλληλη ἔκδοση; Δέν ἦταν ἡ πρώτη φορά πού ἔγινα ἀποδέκτης τοῦ ἐρωτήματος καί προσπάθησα νά ψάξω τήν ἀγορά, μέσῳ φίλου βιβλιοπώλη στήν Ἀθήνα. Ἡ ἀπάντηση ἦταν πώς στή μορφή πού ἤθελα ὑπῆρχε μόνο τοῦ «ἐκσυγχρονιστῆ» Β. Κρεμμυδᾶ μέ τίς «γνωστές» ἀπόψεις. Εἶπα λοιπόν νά προμηθευτῶ τήν ἔκδοση γιά νά δῶ περί τίνος πρόκειται – «πόση ἰδεοληψία μπορεῖ νά χωρέσει σέ 180 σελίδες γιά 200 χρόνια;», σκέφτηκα. «Ἄπειρη», ἦταν ἡ ἀπάντηση πού πῆρα μέ τήν ἀνάγνωση ἤδη ἀπό τήν εἰσαγωγική «εἰδοποίηση» τοῦ συγγραφέα πού προειδοποιεῖ γιά τή «ματιά τοῦ ἱστορικοῦ στήν ὕλη».

Ὁλο τό βιβλίο διαρρέεται ἀπό μία οἰκονομίστικη ἀντίληψη μαρξικῆς προέλευσης, κάτι πού δέν θά ἐνοχλοῦσε ἄν περιοριζόταν σέ λογικά πλαίσια. Ταυτόχρονα ὅμως γίνεται μία ἐμπαθής πολεμική κατά τῆς ἐθνικῆς  πραγματικότητας, κατά τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί κατά τῆς Ρωσίας. ἐκεῖνοι πού κυρίως μένουν στό ἀπυρόβλητο εἶναι οἱ Ἄγγλοι καί οἱ Τοῦρκοι.

Πρῶτα πρῶτα σέ μιά ἱστορία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, τό 1/8 τοῦ βιβλίου ἀφιερώνεται στά …προεπαναστατικά χρόνια. Γιατί; Μά γιατί πρέπει νά ἀποδοθεῖ ἡ ἵδρυσή του ΜΟΝΟ σέ οἰκονομικούς καί εὐρωπαϊκούς παράγοντες. Ὁ Διαφωτισμός, πού «εἶχε καλή ἀποδοχή στήν πλειονότητα τῶν Ἑλλήνων διανοουμένων (…) τόν πολέμησε ὅμως μέ φανατισμό τό Πατριαρχεῖο» (σ. 19) καί ἡ Γαλλική Ἐπανάσταση πού ὁδήγησε στή γένεση τῆς ἐθνικῆς συνείδησης τῶν Ἑλλήνων (σ. 27)! Τό γεγονός ὅτι τόσοι ἐπιφανεῖς Ἕλληνες διανοούμενοι ἦταν κληρικοί καί ὅτι ἡ ἐθνογένεση τῶν Ἑλλήνων μαρτυρεῖται πολλαπλῶς τουλάχιστον 600 χρόνια πρίν δέν σκοτίζει τόν συγγραφέα. Ὁ Β.Κ. ἐπίσης δέν ἔχει πουθενά οὔτε μία λέξη γιά τίς συνθῆκες ζωῆς τῶν ὑπόδουλων Ἑλλήνων, μία μομφή γιά τήν βάρβαρη Αὐτοκρατορία τῶν Ὀθωμανῶν (ἀκόμα καί οἱ σφαγές τῆς Χίου παρακάτω – σ. 53 – μπαίνουν σέ …εἰσαγωγικά!). Προφανῶς θεωρεῖ τήν ἐπιρροή τοῦ Βολταίρου στή Γραβιά ἰσχυρότερο κίνητρο γιά ἐπανάσταση ἀπό τό παιδομάζωμα…

Ὅσον ἀφορᾶ τήν κήρυξη τῆς Ἐπανάστασης, ἀκολουθεῖ τή γνωστή τακτική «ὑπονόμευσης τῶν ἐθνικῶν μύθων» δηλαδή τῆς συσκότισης τῆς ἀλήθειας. Γράφει ὁ Β.Κ.: «σύμφωνα μέ τό σχέδιο τῆς Φιλικῆς Ἑταιρείας, στίς 23 Μαρτίου 1821 …» (σ. 35, παρόμοια ἀναφορά στή σ. 37). Εἶναι τό γνωστό κόμπλεξ τῶν ἐθνομηδενιστῶν πού ἀγνοοῦν τίς ἱστορικές πηγές γιά τήν 25η Μαρτίου πού εἶχε ὁριστεῖ ἀπό τή Φιλική Ἑταιρεία γιά τόν σηκωμό. Πῶς νά χωνέψουν ὅτι ὅλοι οἱ πρωταγωνιστές τῆς Ἐθνεγερσίας ταύτισαν (καί μαρτυροῦν!) τήν ἀπαρχή τῆς δράσης τους μέ μιά θρησκευτική ἑορτή; Προδίδει λοιπόν κι ὁ Β.Κ. τήν ἀλήθεια καί τό ἔργο τοῦ ἱστορικοῦ καί ξεφτιλίζεται στά μάτια κάθε ἐπαρκοῦς ἀναγνώστη, γιά νά μή δεχτεῖ τό ἀπολύτως ἀποδεδειγμένο!

Πᾶμε παρακάτω. Τί πέτυχε ἡ Ἐπανάσταση; Ἀντιγράφω: «Τό ἐρώτημα εἶναι ἄν ἡ Ἐπανάσταση μπόρεσε νά δώσει λύση σέ αὐτά τά δύο πιεστικά προβλήματα τοῦ νότιου ὑπόδουλου ἑλληνισμοῦ. Ἡ ἀπάντηση εἶναι καταφατική. Καί τά ἀνενεργά κεφάλαια ἀπορρόφησε καί τήν ἀνεργία» (σ. 36)!!! Αὐτά ἦταν τά πιεστικά προβλήματα πρίν τό 1821! Παραπέρα σειρά παίρνει ὁ Κ. Παπαρηγόπουλος «πού ἐπιχείρησε νά παρεμβάλει τή βυζαντινή περίοδο ὡς κομμάτι τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας, γιά νά ἀποδείξει τή συνέχεια τοῦ ἔθνους (…), πρόκειται γιά τήν ἱστορία τοῦ ἰδεαλισμοῦ, τῶν ἰδεολογημάτων, τῆς περιφρόνησης τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας» (σ. 71)! Φυσικά δέν τοῦ ξεφεύγει ἡ «Μεγάλη Ἰδέα» πού τήν διακρίνει στήν ἀλυτρωτική της ἐκδοχή (τήν ὁποία ὑπηρετοῦν ἡ ποίηση καί ἡ Ἐκκλησία) καί στήν «ἄλλη»: «μόνο μέσῳ τῆς ἀνάπτυξης καί τῆς διπλωματικῆς ὁδοῦ θά ἐπιτύγχανε ἡ χώρα τή διεύρυνση τῶν συνόρων της, ὄχι μέ ἰαχές πολέμου» (σ. 72). Ἐπανέρχεται πάλι στούς «ἐθνικούς μύθους» (Κρυφό Σχολειό, Ἁγία Λαύρα…) καί ἐπιτίθεται κατά τοῦ Καποδίστρια, τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε΄, τοῦ Ρήγα Φεραίου, δίνοντας καί …μαθήματα ἱστοριογραφίας! Θράσος;

Ἐξυμνεῖ ἐπί μακρόν τόν Χ. Τρικούπη ἀλλά ἀποσιωπᾶ πλήρως (!) τήν πτώχευση τοῦ 1893. Τήν ἀγγλική κηδεμονία δέν τήν εἶδε, μήτε
τήν ἀπάντησε, οὔτε λέξη. Ἡ ἐπέκταση τοῦ κράτους στά χρόνια τοῦ Βενιζέλου δείχνει ἰμπεριαλιστική ἀφοῦ οὐδόλως ἀναφέρεται ὁ ὑπόδουλος ἑλληνισμός (πού ἦταν καί περισσότερος ἀπό τόν ἐλεύθερο). Θετικές νύξεις γιά τόν τεκτονισμό, εἰρωνικές ἐκφράσεις γιά τόν «προαιώνιο ἐθνικό ἐχθρό» μας (σ. 92), ἀλλά οὔτε μία μομφή γιά τό γενοκτονικό Κομιτᾶτο τῶν Νεότουρκων. Σέ μιάμιση σελίδα – ξεπέτα ἡ Μικρασιατική Καταστροφή, ὅσο καί ἡ …ἁγιογραφία τοῦ Σημίτη (!), ἐνῶ σέ δυό παραγράφους ξεμπερδεύει καί μέ τό ἔπος τοῦ ‘40. Πῶς ἐξηγεῖ τόν «δυσερμήνευτο» ἐνθουσιασμό τῶν τότε Ἑλλήνων; Μέ τήν «ἀνάγκη τοῦ λαοῦ νά ἀπελευθερωθεῖ ἀπό ποικίλες πιέσεις, πολεμικές καί ἰδεολογικές» (σ. 124)! Φιλοπατρία καί περηφάνεια πάντως δέν παίζουν… Ποιός ἦταν ὁ ρόλος τῶν Ἄγγλων στά Δεκεμβριανά τοῦ ‘44; Εἶχαν μιά …«ἀδέξια ἐπιμονή στίς ἀπόψεις τους» (σ. 140)!!! Τά Σεπτεμβριανά τοῦ ‘55 πού διέλυσαν τόν Ἑλληνισμό στήν Πόλη τά ἔκαναν «ἐθνικιστικά στοιχεῖα» (Τοῦρκοι; μπά…)

Αὐτό εἶναι τό ἀπόσταγμα τῆς σοφίας τῶν 90 χρόνων ἑνός φιρμάτου καθηγητῆ Ἱστορίας στή σημερινή Ἑλλάδα – διακρίνετε μήπως τήν γραμμή παραγωγῆς ἐπιστημόνων τύπου «Ρεπούση»; Δέν μιλᾶμε πιά γιά προκρούστειες τακτικές ἤ ἰδεολογικές προτιμήσεις ἀλλά γιά συνειδητή προδοσία τῆς ἱστορικῆς ἐπιστήμης. Ὅταν ψάχνεις μέ τό κερί νά βρεῖς ἕναν ἱστορικό ἔξω ἀπό τήν πεμπτοφαλαγγίτικη μόδα τῆς πατριδοφαγίας καί τῆς πολιτικῆς ὀρθότητας, περιμένουμε νά ἔχει ἱστορική συνείδηση καί μόρφωση ἡ νέα γενιά τῶν Ἑλλήνων; Ποῦ νά στραφεῖ ὁ πολίτης, ποιόν νά πιστέψει, ὅταν ὅλος ὁ καθεστωτικός λόγος προβάλλει ΜΟΝΟ τά «ἀπομυθοποιητικά» καί «ἀποδομητικά» περιττώματα;

Κάνουμε ἔκκληση στόν Γιῶργο Καραμπελιά, νά καλύψει (καί) αὐτό τό μεῖζον ἐκδοτικό κενό, καταλληλότερο πρόσωπο δέν ὑπάρχει.

Οι Εναλλακτικές Εκδόσεις παρουσιάζουν την Πέμπτη 16 Μαΐου, ώρα 19:30, το νέο βιβλίο του Μελέτη Η. Μελετόπουλου,

με τίτλο

Κοινοτισμός, το έργο του Κωνσταντίνου Καραβίδα και οι συγγενείς προσεγγίσεις.

Γιά το βιβλίο θα μιλήσουν οι συγγραφείς Κώστας Σταματόπουλος, Γιώργος Ευαγγελόπουλος και Σπύρος Κουτρούλης, και ο συγγραφέας. Θα ακολουθήσει συζήτηση.

Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στον νέο χώρο πολιτικής & πολιτισμού του Άρδην, Ξενοφώντος 4, πλ. Συντάγματος. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Εἶναι κυριολεκτικά ἀπίστευτο κι ὅµως πέρα γιά πέρα ἀληθινό: Παρότι τελοῦµε χρόνια τώρα ὑπό σιωνιστική κατοχή, δέν µποροῦµε νά ποῦµε ἀκόµη δυό σίγουρα λόγια γιά τά ἀφεντικά µας. Κι ἔρχονται (πολύ σπανίως, βέβαια) κάτι τέτοια βιβλία, σάν τοῦ Ἴσραελ Σαχάκ, πού προσφάτως κυκλοφόρησε ἀπό τίς Ἐναλλακτικές Ἐκδόσεις τοῦ Γιώργου Καραµπελιᾶ «Ἑβραϊκή Ἱστορία – Ἑβραϊκή Θρησκεία, Τό βάρος τριῶν χιλιάδων χρόνων» γιά νά µᾶς ξεστραβώσουν. Ἀκόµα κι ἐµεῖς, πού ὅσο νά πεῖς κάτι παραπάνω ἀπό τόν µέσο ὅρο ξέρουµε γιά τό θέµα, µείναµε ἄναυδοι σέ πολλά σηµεῖα τῆς ἀνάγνωσης. Ἦταν ἀδύνατον νά σταχυολογήσουµε ἀντιπροσωπευτικά τµήµατά του, χωρίς νά τό ἀδικήσουµε. Γιά ἕναν τέτοιο θησαυρό γνώσεων καί µνηµεῖο τιµιότητας χρειάζεται νά ποῦµε ὅτι τό συστήνουµε ἀνεπιφύλακτα; Δέστε µόνο πῶς τό εἶχε προλογίσει ὁ συγχωρεµένος Ἔντουαρντ Σαΐντ:

.Νά τό διαβάσουµε ΟΛΟΙ!

Στήν ἐκπληκτική δουλειά τοῦ «Ἱστορικοῦ καί Λογοτεχνικοῦ Ἀρχείου Καβάλας» (ΙΛΑΚ) καί τοῦ κ. Νικολάου Ρουδοµέτωφ εἴχαµε ἀναφερθεῖ καί στό παρελθόν. Πρόκειται γιά µία ἰδιωτική προσπάθεια πού ἔρχεται νά καλύψει τό τεράστιο κενό πού ἀφήνει τό ἀνεπαρκές (ἄν ὄχι καί ἐχθρικό) Δηµόσιο. Χωρίς εὐρωπαϊκά προγράµµατα, µέ ἐλάχιστες συνεισφορές σέ τυπογραφικές δαπάνες τῆς τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καί µέ µόνο ἐφόδιο τήν …προσωπική περιουσία τοῦ προέδρου του, ἐδῶ καί 35 χρόνια τό ΙΛΑΚ παράγει καί προσφέρει στήν πόλη καί στήν Ἑλλάδα γνώση καί µόρφωση µέσα ἀπό ἐκδόσεις, µεταφράσεις καί συνέδρια διεθνοῦς κύρους.

Ἡ τελευταία παραγωγή τοῦ Ἀρχείου ἀφορᾶ δύο πρώτους τόµους τῶν «Τετραδίων Βουλγαρικῆς Κατοχῆς στήν Ἀνατολική Μακεδονία 1916-18» (θ’ ἀκολουθήσυν κι ἄλλοι τέσσερεις). Πρόκειται γιά τίς καταθέσεις καί τά συµπεράσµατα τῆς Διεθνοῦς Διασυµµαχικῆς Ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία περιόδευσε σέ ὅλη τήν Ἀνατολική Μακεδονία, κατέγραψε θύµατα καί ἱστορίες ἐπιζώντων καί συνέταξε ἕνα πόρισµα γιά τά ἐγκλήµατα πολέµου τῶν βουλγαρικῶν κατοχικῶν στρατευµάτων. Ἡ µετάφραση τῶν πρακτικῶν ἀπό τά γαλλικά καί ἡ προσφορά τους στό ἑλληνικό κοινό δέν ἀποσκοπεῖ βεβαίως στήν καλλιέργεια κάποιου µίσους (ὅπως γράφει καί ὁ κ. Ρουδοµέτωφ) ἀλλά στήν ἄρση τοῦ σκότους πού κάλυψε τά τραγικά γεγονότα τῆς πρόσφατης ἱστορίας τοῦ τόπου. Ἡ ἀλήθεια δέν µπορεῖ νά ἀποκρύπτεται γιά χάρη οἱασδήποτε ψυχολογικῆς ἀνάγκης ἤ πολιτικῆς σκοπιµότητας!

Ἡ βουλγαρική Κατοχή…

Τά ἐγκλήµατα τῶν Βουλγάρων, πού ἦρθαν στήν περιοχή χωρίς κἄν νά πολεµήσουν (λόγῳ τῆς προδοτικῆς στάσης τῶν Ἀνακτόρων), ἦταν τροµακτικά. Τόσο πρίν τήν εἴσοδο τῆς Ἑλλάδας στόν Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο, ὅσο καί µετά ἀπό αὐτήν, ὁ στόχος τους ἦταν ἡ ἐκδίωξη τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν Ἀνατολική Μακεδονία καί τή Θράκη καί τόν κυνήγησαν µέ κάθε µέσον: Συλλήψεις, ἐπιτάξεις, ἀγγαρεῖες, βασανιστήρια, ληστεῖες, φόνοι, βιασµοί, λεηλασίες, φόροι, παιδοµάζωµα… Τά πάντα, ἀλλά µέ κορυφαῖο µέτρο ἐθνοκάθαρσης τήν ἐπιβολή τοῦ λιµοῦ ἀπό τίς βουλγαρικές Ἀρχές. Χιλιάδες κόσµος πέθανε ἀπό τήν πείνα (εἴχαµε σέ δυό χρόνια ἀπώλειες 50.000 ψυχῶν, τό 1/5 τοῦ πληθυσµοῦ!), καί πολλοί περισσότεροι ἐπέζησαν τρώγοντας χόρτα, σκύλους, γάτες, χελῶνες κτλ. Τή φρίκη καί τόν θάνατο ἔζησαν στά «ντουρντουβάκια» τῆς Βουλγαρίας οἱ Ἕλληνες πού µεταφέρθηκαν ὡς ἐργάτες σέ στρατόπεδα συγκέντρωσης σάν τό Κίτσεφ, ἕνα κολαστήριο µπροστά στό ὁποῖο τό Νταχάου ἦταν παραθεριστικό κέντρο. Ἐγκλήµατα ἀποτρόπαια πού ὅµως δέν κατάφεραν νά ἐκδιώξουν τόν ἑλληνισµό ἀπό τίς ἑστίες του. Διαβάζεις τίς καταθέσεις ὅλων αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, τοῦ Δηµοσθένη ἀπό τή Θράκη, τοῦ Λεωνίδα ἀπό τήν Καβάλα, τοῦ παπα-Νικόλα ἀπό τήν Ἐλευθερούπολη, τῆς Χρυσάνθως ἀπό τή Νικήσιανη καί ἀπορεῖς πῶς κατάφερε ἡ ἑλληνική µαγιά, µέ τά συγκινητικά ὀνόµατα καί τίς τραγικές ἱστορίες, νά διασωθεῖ µέσα σέ τόσους χαλασµούς. Καί δέν µπορεῖς παρά νά ἀναλογισθεῖς ὅτι σήµερα βρισκόµαστε καί …κατηγορούµενοι γιά ἐγκλήµατα στήν ἱστορία µας ἀπό κείνους πού εἶναι βουτηγµένοι στό ἔγκληµα σάν τόν ποντικό στό λάδι.

 Καί στόν ρόλο τῆς ὕαινας…

 Μία πτυχή τῆς ἱστορίας πού ἀναδύεται ἀπό τίς µαρτυρίες τῶν παθόντων εἶναι κι αὐτή τῆς ἄθλιας συµπεριφορᾶς τῶν Ἑβραίων συµπολιτῶν τους. Μιά συµπεριφορά πρόστυχης ἐκµετάλλευσης ἀπό κείνους πού διαρκῶς παριστάνουν τά θύµατα σέ ὅλες τίς χῶρες καί ὅλες τίς ἐποχές. Τό πρῶτο στοιχεῖο εἶναι ὅτι οἱ ἑβραϊκές κοινότητες τῆς Δράµας καί τῆς Καβάλας ἀπαλλάχτηκαν ἀπό τήν καταναγκαστική ἐργασία ἐξαγοράζοντάς την µέ 200.000 καί 122.000 λέβα ἀντίστοιχα. Τί στάση τήρησαν ὅµως ἀπό τήν πλεονεκτική θέση ὅπου βρέθηκαν ἔναντι τῶν – θυµάτων τῆς βουλγαρικῆς βίας; «Ὁ στρατηγός Μπουρνώφ (…) παραχώρησε σέ µερικούς Ἰσραηλίτες τίς προµήθειες, τίς ὁποῖες κατόπιν συµφωνίας µέ τόν διοικητή τῆς Καβάλας τίς πωλοῦσαν σέ ἐξωφρενικές τιµές». Στό στρατόπεδο συγκεντρώσεως στή Soumla: «ὁ Πετρώφ, σέ συµφωνία µέ ἕναν Ἰσραηλίτη ἀπό τήν Καβάλα πού ὀνοµαζόταν Ἀµιέλ, ἐπέτρεψε σ’ αὐτόν ν’ ἀνοίξει µία καντίνα πού πουλοῦσε τά εἴδη του σέ µυθώδεις τιµές. Ἀργότερα, ὅταν ἔστελναν τούς ἐργάτες σέ καταναγκαστικά ἔργα, παρατήρησα ὅτι ὁ Ἀµιέλ ὑποδείκνυε στόν λοχαγό τούς αἰχµαλώτους πού µποροῦσαν νά παραµείνουν στό στρατόπεδο γιά τό λόγο ὅτι ἦταν ἀπό οἰκονοµικῆς ἄποψης σέ θέση ἀρκετά ἱκανοποιητική». Ἄλλη µαρτυρία: «Οἱ Τοῦρκοι καί οἱ Ἑβραῖοι ἔβλεπαν µέ εὐνοϊκό µάτι τά ὄργια ἐναντίον τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσµοῦ…». Ἐπίσης: «Τά τρόφιµα πού ἔφταναν στήν πόλη δίνονταν κατά προτίµηση σέ Τούρκους καί Ἰσραηλίτες». Ἄλλος: «οἱ Βούλγαροι στρατιῶτες παραβίασαν τήν καπναποθήκη µου, ἀπ’ ὅπου ἐκλεψαν 3.628 ὀκάδες καπνοῦ, ἀπό τίς ὁποῖες οἱ 3.130 βρέθηκαν στήν κατοχή ἑνός Ἰσραηλίτη, τοῦ Ἰούδα Κουέν». Ἤ: «Τό ἄλευρο αὐτό τό ἀγόραζαν οἱ Ἰσραηλίτες καί τό πουλοῦσαν στόν κόσµο σέ ἐξοντωτικές τιµές (…) Νά λοιπόν γιατί ὁ κόσµος ὑπέφερε τόσο καί οἱ Ἑβραῖοι ἐκµεταλλεύονταν τήν πείνα καί τίς δυστυχίες καί πουλοῦσαν ἀντικείµενα µεγάλης ἀξίας µέ ἀντάλλαγµα µιά ὀκά ἄλευρο. Γνωρίζω ἕναν Ἑβραῖο, ὁ ὁποῖος (ἄλλοτε) πουλοῦσε οὖζο στούς περαστικούς σέ µιά γωνία τῶν δρόµων τῆς Καβάλας κι ἔγινε τώρα ἑκατοµµυριοῦχος χάρη στήν ἄγρια ἐκµετάλλευση τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου».

Σᾶς θυµίζει κάτι; Καί µᾶς!

Μπροστά σε 200 περίπου άτομα παρουσιάστηκε στήν Ξάνθη (Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, 7-3-09) το βιβλίο τού Γ. Καραμπελιά «1204» από τον Κώστα Καραΐσκο, τον Κώστα Ζουράρι και τον συγγραφέα. Ακολουθεί μέρος της ομιλίας του ΚΚ.

 Το «1204 – Η διαμόρφωση του νεότερου ελληνισμού» είναι χωρίς καμμία διάθεση υπερβολής ένα πραγματικό ευαγγέλιο, σε μία εποχή που η σύγχυση στα μυαλά των νεοελλήνων βρίσκεται στο απόγειό της. Πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν παρέχει μόνο πολύτιμες και δυσεύρετες πληροφορίες στον αναγνώστη αλλά μία καθολική θέα της συλλογικής μας ταυτότητας και των περιπετειών της τα τελευταία 1.000 (χονδρικά) χρόνια. Τι ισχυρίζεται ο Καραμπελιάς στο βιβλίο; Τα αυτονόητα, όπως λέει κι ο ίδιος στον επίλογο, που όμως στην Ελλάδα σήμερα δεν είναι καθόλου αυτονόητα και χρήζουν επανατεκμηρίωσης. Σε γενικές γραμμές λοιπόν έχουμε τις κάτωθι βασικές θέσεις:

 Πρώτον ότι η νεοελληνική ταυτότητα, όπως την ξέρουμε σήμερα, αρχίζει να διαμορφώνεται ξεκάθαρα ήδη από τον 11ο αιώνα, κάπου μεταξύ 1071 και 1261, γύρω από την χρονολογία – σταθμό της Άλωσης της Πόλης από τους Φράγκους.

Δεύτερον ότι αυτή η ταυτότητα συγκροτείται με ένα πνεύμα διπλής αντίστασης τόσο έναντι της λατινικής Δύσης, η οποία εγκαινιάζει την αποικιοκρατική της περίοδο δια των ιταλικών πόλεων στο Βυζάντιο, όσο και έναντι της τουρκικής Ανατολής που κομίζει την βαρβαρότητα και την καθυστέρηση της στέπας.

Τρίτον ότι η ελληνική, πολιτισμική τουλάχιστον, συνέχεια δια μέσω των βυζαντινών χρόνων είναι μία πραγματικότητα που έχει αναδειχθεί μέσα από άπειρα τεκμήρια διαφορετικής προέλευσης και εξασφαλίζει την ελληνικότητα και την αυτοτέλεια του σύγχρονου έθνους μας.

Τέταρτον ότι τα χρόνια του Βυζαντίου δεν ήταν μία σκοταδιστική περίοδος καλογεροκρατίας και ανθελληνικού μένους αλλά μία πολύχρονη άνθιση ενός κράτους προνοίας με το πιο δημοκρατικό πολίτευμα στον τότε κόσμο, που μάλιστα τους τελευταίους αιώνες της ζωής του είχε εξελληνισθεί μέχρι τα νύχια.(…) Η συλλογή όλων αυτών των μαρτυριών και των στοιχείων δεν είναι μια άσκοπη επίδειξη ευρυμάθειας, η οποία άλλωστε δεν αμφισβητείται, αλλά είναι μία επιτυχημένη προσπάθεια ανατροπής μιας σειράς από ριζωμένους προϊδεασμούς ή αμφιβολίες μας για ένα πλήθος θεμάτων. Σημειώνω ενδεικτικά:

 Για την ελληνικότητα των βυζαντινών

. Το απόσπασμα του Λαόνικου Χαλκοκονδύλη για την μετωνυμία των Ελλήνων στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Την αναφορά του Λέοντος Στ του Σοφού στον εξελληνισμό των Σλάβων (με τη φράση «γραικώσας») Την μαρτυρία του Ιωάννη Ζωναρά (12ος αιώνας) για την ασυνείδητη διατήρηση εθνικών εθίμων. Τις μεταγενέστερες λόγιες μαρτυρίες για την ταύτιση των όρων Ρωμαίος-Γραικός-Έλλην (από τον επίσκοπο Μυρέων Ματθαίο το 1619). Την διατήρηση της ίδιας, ελληνικής συνείδησης και μέσα στον λαό (βλ. παραδείγματα Νικήτα Μάγιστρου, Άννας Κομνηνής, Νικήτα Χωνιάτη, Ιωάννη Βατάτζη, Θεόδωρου Λάσκαρι, Νικηφόρου Βλεμμύδη, Δημητρίου Κυδώνη, Γρηγορίου του Κυπρίου, Νικολάου Καβάσιλα κτλ κτλ). Το εκπληκτικό παράδειγμα του Πλήθωνος – Γεμιστού. Την Αλεξιάδα της Άννας Κομνηνής, με τις 88 αναφορές στον Όμηρο και τους άλλους αρχαίους συγγραφείς. Την εισαγωγή πολύ πάνω του 75% των ελληνικών κειμένων στη Δύση από το Βυζάντιο – όχι από τους Άραβες.Για το πνευματικό – πολιτιστικό επίπεδο των βυζαντινών

. Τους 23.000 στίχους της Παλατινής Ανθολογίας όπου συγκεντρώθηκαν ποιήματα από τον 7ο έως τον 10ο μ.Χ. αιώνα. Την Βελισαριάδα, ένα έμμετρο λαϊκό έργο του 14ου αιώνα που μιλά για την αξιοσύνη ενός λαϊκού ήρωα και την φαυλότητα των ευγενών. Την ερωτική και σατιρική ποίηση που φτάνει και ξεπερνάει τα όρια της ελευθεροστομίας. Την πρώτη εμφάνιση του μυθιστορήματος. Την διόρθωση του Ιουλιανού ημερολογίου από τον Γρηγορά. Την διεξαγωγή του διαλόγου πλατωνιστών – αριστοτελικών στη Φλωρεντία αποκλειστικά μεταξύ Ελλήνων στη Φλωρεντία μέχρι το 1470. Και λίγο αργότερα, στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τις 80 επανεκδόσεις δύο Γραμματικών, του Θεοδώρου Γαζή και του Κων/νου Λάσκαρι, μέσα στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα!

Για τη φύση του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους

. Την χιλιόχρονη λειτουργία του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, ανεξάρτητα από την Εκκλησία και τις εκκλησιαστικές σπουδές, τις οποίες εξυπηρετούσε η Πατριαρχική Ακαδημία. Την δήλωση του Μανουήλ Μοσχόπουλου ότι «το κοινόν είναι αποτέλεσμα συμβολαίου μεταξύ ισότιμων συμβαλλόμενων, που ελεύθερα αποφασίζουν να ορίσουν τον μονάρχη τους», ενώ οι πολίτες «είναι υποχρεωμένοι να τον υπακούουν μόνο στον βαθμό που εκπροσωπεί και προστατεύει το κοινόν». Την κατάργηση της θανατικής ποινής για εγκλήματα κατά της περιουσίας (η οποία ίσχυε στη δυτική Ευρώπη μέχρι τον 19ο αιώνα). Την πρώτη ιστορικά θεσμοθέτηση κράτους πρόνοιας με πτωχοκομεία, ορφανοτροφεία, νοσοκομεία. (…)

Με την ευκαιρία, αξίζει πραγματικά να σταθούμε σε δύο παραδείγματα που αλιεύω από το βιβλίο, και τα οποία αποδεικνύουν κατά τη γνώμη μου το αθηναϊκό μισελληνικό σύνδρομο που έχουμε περιγράψει στον «Αντιφωνητή» με άλλη, ανάλογη αφορμή. Το πρώτο αφορά τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο και την βυζαντινότητα της τέχνης του. Το δεύτερο αφορά την ελληνική συνέχεια, ιδίως στα χρόνια του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας.

Αναφορικά με τον Θεοτοκόπουλο πρώτα. Μέχρι πρόσφατα η κυρίαρχη άποψη ήταν ότι αυτός ο άφταστος ζωγράφος ήταν απλώς κρητικής καταγωγής και πριν τα 19 του πήγε στη Δύση και σπούδασε την ζωγραφική της στην Ιταλία πρώτα και στην Ισπανία έπειτα. Με λίγα λόγια ότι ως ζωγράφος γεννήθηκε στη Δύση και άρα η ελληνική του καταγωγή ελάχιστη σημασία είχε. Έλα όμως που πλέον έχει αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας ότι ο Θεοτοκόπουλος πήγε στην Ιταλία κάπου 27 ετών, ήδη φτασμένος ζωγράφος και μάλιστα με διαφορά ο πιο ακριβοπληρωμένος του νησιού! Άρα βρέθηκε στη Δύση ως ζωγράφος που είχε ήδη χωνέψει την βυζαντινή παράδοση και, όπως αποδεικνύει το έργο του, την διατήρησε ανανεώνοντάς την μάλιστα ώς το τέλος. Έχει κάποια σημασία να διεκδικήσεις ως Έλλην έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών, του οποίου η αξία ανακαλύφθηκε μόλις πρόσφατα; Να δεχθείς δηλαδή όσα μαρτυρούν πλέον οι Μάγιερ, Ράις, Βίλουμσεν, Κέλεμεν, Χάντερμαν κλπ για την βυζαντινότητα του έργου του; Η κοινή λογική λέει, βεβαίως, ναι! Κι όμως! Ο Γιάννης Μηλιάδης αρνείται ρητά την βυζαντινότητα της ισπανικής περιόδου του ζωγράφου. Ο Μαρίνος Καλλιγάς δεν βρίσκει καμμία σχέση μεταξύ της τέχνης του Ελ Γκρέκο και της βυζαντινής. Ο Μανώλης Χατζηδάκης επίσης. Και ο νεώτερος Νίκος Χατζηνικολάου, που βλέπει τον βυζαντινισμό του Θεοτοκόπουλου ως μανιερισμό (αγνοώντας ακόμη και την αποκαλυπτική τοποθέτηση του ζωγράφου στην επιστολή του προς τον Βαζάρι), τους δικαιώνει όλους, απονέμοντάς τους μάλιστα και το δαφνοστέφανο για τη «νηφάλια αντίστασή τους στο ρεύμα» και στη «στενόμυαλη εθνικιστική διεκδίκηση»!

Το άλλο παράδειγμα αφορά την εθνική μας συνέχεια. Δεν πρόκειται για ένα ήσσονος σημασίας ζήτημα αλλά για ένα κομβικό σημείο: Έχουμε κάποια σχέση με τους Έλληνες των προηγούμενων εποχών ή είμαστε μόνο παράγωγα του κρατιδίου που στήσανε οι Μεγάλες Δυνάμεις και της …εκπαιδευτικής του πολιτικής;! Δεν θα αναφερθώ στους Βρετανούς ή άλλους αμφισβητίες αλλά θα περιοριστώ στους δικούς μας. Ο Αδαμάντιος Κοραής, η «Ελληνική Νομαρχία», ο Κ. Σχινάς, ο Νικ. Σαρίπολος, ο Στέφανος Κουμανούδης και άλλοι μιλούσαν για την σκλαβιά των Ελλήνων υπό τον βυζαντινό ζυγό. Κι ας γράφαν επιστήμονες του επιπέδου ενός Κρουμπάχερ (ή ενός Ράνσιμαν αργότερα) για τον ελληνικό πολιτισμό, την ελληνική γλώσσα και τους ελληνικούς θεσμούς του Βυζαντίου… Μα και στον 20ο αιώνα άλλοι, σαν τον Πασχάλη Κιτρομηλίδη, ψάχνουν να βρουν πού οφείλεται η ταύτιση μαρξιστών και μη ιστορικών στο ζήτημα της ιστορικής συνέχειας του ελληνισμού (το να την αναζητήσουν στα πραγματικά γεγονότα ούτε που τους περνάει από το νου…). Άλλοι πάλι σαν τον Αντώνη Λιάκο τα βάζουν με τους νομπελίστες ποιητές μας και τη γενιά του ΄30 που έθεσε ζητήματα ελληνικότητας στην Τέχνη και κάποιοι ακόμη τολμηρότεροι χαρακτηρίζουν για τον ίδιο λόγο «φασίστες» κι «εθνικιστές» τον Εγγονόπουλο, τον Ελύτη, τον Ρίτσο και τον …Θεοδωράκη!

Εδώ νομίζω ότι το βιβλίο, που όντως μπορεί να λειτουργήσει ως αληθινό φάρμακο κατά της άγνοιας και της σύγχυσης, αποτυγχάνει. Κι αποτυγχάνει για δύο λόγους που θα εξηγήσω παρακάτω.

Πρώτον γιατί τίποτε δεν μπορεί να θεραπεύσει αυτόν που βασίζει όλα του τα συμφέροντα, στην ακαδημαϊκή και άλλη προώθηση των γνωστών κυκλωμάτων. Όταν κάποιος είναι τόσο δειλός ή τόσο εξαρτημένος από το σύστημα που ελέγχει τον δημόσιο λόγο, δεν πρόκειται να παραδεχτεί τίποτε, ό,τι επιχειρήματα και να του κομίσεις. Αυτό είναι το κυρίαρχο ρεύμα στις ιστορικές σπουδές σήμερα και έτσι γίνεσαι κάποιος.

Και δεύτερον γιατί δεν έχει ακόμη βρεθεί το φάρμακο κατά της βλακείας. Αυτός είναι ένας παράγοντας που δεν λαμβάνεται συνήθως υπ’ όψιν, αλλά παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στα ανθρώπινα πράγματα. Και βεβαίως το γεγονός ότι κάποιος υπογράφει βιβλία ή διδάσκει στο Πανεπιστήμιο δεν σημαίνει ότι δεν είναι και ιδεοληπτικός ή/και βλαξ. Δεν πειράζει όμως, σε μια αποικιοποιημένη, παρηκμασμένη χώρα το να βρίσκει κανείς αποικιοποιημένα, παρηκμασμένα μυαλά δεν είναι έκπληξη. Το ζήτημα είναι να προκύπτουν και δουλειές σαν αυτήν που παρουσιάζουμε απόψε εδώ, και που θα δείξουν στην πλειοψηφία των Ελλήνων τον δρόμο προς την αυτοσυνειδησία.

Τόν ρόλο τοῦ «Ἰοῦ» τῆς «Ἐλευθεροτυπίας» τόν ξέρετε ὅλοι πολύ καλά, δέν εἶναι ἀνάγκη νά τόν σχολιάσουμε (ἄλλωστε καμμιά δουλειά δέν εἶναι ντροπή). Ἀντιλαμβάνεστε λοιπόν τί περίπου θά διαβάσετε στό νέο βιβλίο τοῦ Τάσου Κωστόπουλου (μέλους τῆς ἐν λόγῳ παρέας) πού ἀναφέρεται στούς …Πομάκους! Τό βιβλίο κυκλοφόρησε ἀπό τίς ἐκδόσεις «Βιβλιόραμα» – αὐτοί δέν κυκλοφόρησαν καί τό ἀνοσιούργημα τῆς Ρεπούση; – καί τό ἀγοράσαμε* γιά νά σᾶς τό παρουσιάσουμε.

Ποιά εἶναι λοιπόν ἡ βασική θέση τοῦ βιβλίου; Ὅτι τό ἑλληνικό κράτος ὄχι μόνο δέν ἀδιαφόρησε γιά τό πομακικό «κίνημα» (τά εἰσαγωγικά εἶναι τοῦ Τ.Κ.) ἀλλά τό μαγείρευε ἐπί δεκαετίες καί τό προώθησε γιά τά δικά του συμφέροντα, ἁπλῶς δέν ἔφτασε στό σημεῖο νά ἐντάξει τή διδασκαλία τῆς πομακικῆς γλώσσας στά σχολεῖα! Φυσικά δέν ἀρνεῖται τήν ὕπαρξη τῶν Πομάκων ὡς ξεχωριστῆς ἐθνοπολιτισμικῆς ὁμάδας, ὅμως παραλληλίζει τόν ἐκτουρκισμό τους μέ τόν «ἐξελληνισμό» τῶν Βλάχων καί τῶν Ἀρβανιτῶν! Ἄς δοῦμε λοιπόν τίς θέσεις τοῦ πονήματος γιά νά ποῦμε τή γνώμη μας.

Τό κυρίαρχο γνώρισμα τοῦ βιβλίου εἶναι τό σύμπλεγμα μίσους καί ἀπέχθειας γιά τήν Ἑλλάδα πού κατατρύχει τόν συγγραφέα καί τό ὁποῖο ἐκδηλώνεται μέ τήν παραμικρή ἀφορμή (ἀκόμα καί χωρίς αὐτήν!). Ὅλα ὅσα γεγονότα ἀναγράφονται εἶναι ὀρθά, ὅμως κάποια καίρια ἀπουσιάζουν, ἐνῷ οἱ ἑρμηνεῖες του ΟΛΕΣ ἔχουν μία συγκεκριμένη ἀφετηρία, πού σπανίως στοχεύει τήν ἀλήθεια. Δίνουμε κάποια παραδείγματα:

Α. Γράφει π.χ. γιά τήν Ε/Τ «φιλία» τοῦ 1951-55 καί τίς ἐγκληματικές ὑποχωρήσεις μας ἔναντι τῆς Ἄγκυρας (Μορφωτική Συμφωνία, μετονομασία σχολείων, ἐπιβολή λατινοκεμαλικοῦ ἀλφαβήτου κτλ) ὅτι εἴχαμε «μιά σειρά “παραχωρήσεις” τῆς ἐπίσημης Ἀθήνας πού ἐνισχύουν τόν τουρκικό αὐτοπροσδιορισμό τῆς μειονότητας»! Ὁ αὐτοπροσδιορισμός δηλ. ἐνισχύθηκε, κι ὄχι τό καπέλωμα!

Β. Στό θέμα τῆς ἐγκατάλειψης τῆς πομακικῆς γλώσσας βρίσκει βολικά τά γραφόμενα γιά «αὐτοκαταπιεστικά» μέτρα, ὅμως «ξεχνᾶ» νά ἀναφέρει τίς ἄπειρες μαρτυρίες γιά …ἑτεροκαταπιεστικά μέτρα – ὅπως τό ξύλο τῶν δασκάλων στά παιδιά πού μιλοῦσαν πομάκικα ἔστω καί στό διάλειμμα τοῦ σχολείου!

Γ. Παραθέτει ὁλόκληρες ἐκθέσεις ὑπηρεσιακῶν παραγόντων τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους, ἀπό τήν δεκαετία τοῦ 40 μέχρι σήμερα, γιά νά δείξει τό «διαχρονικό ἐνδιαφέρον» τῶν ἑλληνικῶν ὑπηρεσιῶν γιά τό θέμα. Πουθενά δέν βγαίνει ὅμως ἡ ἀληθινή εἰκόνα: Ὅτι στήν συντριπτική τους πλειοψηφία ὅλα τοῦτα ἦταν λόγια καί μειοψηφικές ἀπόψεις, χωρίς καμμία πολιτική βαρύτητα! Ἔ, μά τότε τί σκατά γράφεις σέ δεκάδες σελίδες παληκάρι μου; Ἐκθέσεις ἰδεῶν;

Δ. Στή σελίδα 67 ὁ σ. ξεκινᾶ τό κεφάλαιο «Τό Μακεδονικό μοντέλο» γράφοντας γιά στροφή τῆς Ἑλλάδος πρός «ἀπόπειρα ἤπιας ἐθνοκάθαρσης τῶν μουσουλμάνων τῆς Θράκης». Τί τό ἐθνοκαθαρτικό ἀναφέρεται λοιπόν γιά τούς Πομάκους; Ὅτι ἔτυχαν «εἰδικῆς μεταχείρισης», ὅτι «ἐξαιρέθηκαν ρητά ἀπό τά πρῶτα κατασταλτικά μέτρα πού ἔθιξαν τήν ὑπόλοιπη μειονότητα», ὅτι οἱ «θετικότερες ἐκδοχές τῆς “πομακικῆς πολιτικῆς” πῆραν τή μορφή συγκεκριμένων ὑλικῶν παροχῶν»… Ἄρα γιά ποιάν ἐθνοκάθαρση μιλᾶμε ὅταν βλέπουμε μόνο θετικές διακρίσεις; Κι ἄν ἀκόμη ἐξαιροῦνταν ἀπό αὐτές οἱ πράκτορες τῆς Ἄγκυρας (ὅπως γράφει στή σελ. 85) ποιό εἶναι τό μεμπτό;!

Ε. Ὅταν φτάνει στήν περίοδο τῆς Χούντας, προσπερνᾶ τήν ἀντιπομακική – φιλοτουρκική της πολιτική γιά τή Θράκη στό ἅψε σβῆσε: «Ἐξαιρετικά καθοριστική θά ἀποδειχθεῖ ἐπίσης ἡ κεντρική ἐπιλογή τῆς χούντας γιά ὑπογραφή τοῦ Ε/Τ Μορφωτικοῦ Πρωτοκόλλου τοῦ 1968», «μετά τό 1969 ἡ προβολή τῆς πομακικῆς ταυτότητας ὡς τέτοιας μπαίνει πιά στό ψυγεῖο», «ἡ ἀπουσία ὁποιασδήποτε ἀναφορᾶς στούς Πομάκους στό δημοσιευμένο ἐπίσημο καί ἡμιεπίσημο ὑλικό περί Θράκης τῆς περιόδου 1969-1974». Καί πιό κάτω (σελ. 101) ἀναφέρονται οἱ ἐπίσημες ἐπισκέψεις Τούρκων πρεσβευτῶν στά Πομακοχώρια (1969-1973). Τί ἔχουμε ἐδῶ κυρ-Τάσο, σάν πολύ γρήγορα δέν τό προσπερνᾶς; Ποιοί ἐθνικιστικοί κῦκλοι προωθοῦσαν τό ὅλο θέμα ὥς τότε καί ἐπί Χούντας βουβάθηκαν; Γιατί δέν προσφέρεις καμμία ἐξήγηση καί περιορίζεσαι στήν ἁπλή καταγραφή; Μήπως γιατί ἀνατρέπεται τό στερεότυπό σου;

Στ. Στήν περιγραφή τῶν ἐξελίξεων γύρω ἀπό τό πομακικό τά τελευταῖα 15 χρόνια ὁ σ. εἶναι πολύ ἀκριβής ἀναφορικά μέ τούς ὑποστηρικτές τοῦ ζητήματος. Ἐκεῖ πού δέν λέει λέξη εἶναι γιά τούς ἐνάντιους, καί δή γιά τούς πλειονοτικούς ἐξ αὐτῶν. Οὔτε λέξη γιά τούς κοπρίτες (νομάρχες, δημάρχους, συμβούλους, κ.ἄ.) πού πάλεψαν νά σκεπάσουν τό κίνημα γιά τούς δικούς τους ταπεινούς λόγους. Γιατί ἄραγε περιορίστηκε σέ μιάν ἀνακοίνωση τοῦ ΚΚΕ τοῦ 1996, δέν τοῦ κάνουν γιά μάρτυρες οἱ πολιτικοί ὀγκόλιθοι τοῦ τόπου μας;

Ζ. Εἶναι ἀπίστευτος ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖον προσπερνῶνται οἱ τουρκικοί τραμπουκισμοί κατά τῶν Πομάκων. Ἀπολαῦστε διατύπωση: «Δίπλα σ’ αὐτές τίς διεκδικήσιμες πρακτικές ὑπῆρχε ἄφθονος χῶρος γιά τήν ἄσκηση ψυχολογικῆς βίας, ἀπό τίς ἀπειλές ἤ τήν κοινωνική περιθωριοποίηση τῶν “πομακοφρόνων” μέχρι τήν ἐγγραφή τους στή “μαύρη λίστα” τοῦ τουρκικοῦ προξενείου». Ἐδῶ ἐγώ πού ἔζησα τά παραπάνω ἀπό κοντά βλέπω «ἄφθονο χῶρο» καί γιά βρισιές, τί λέτε κι ἐσεῖς;

Η. Γιατί δέν μπῆκε ἡ πομακική στά μειονοτικά σχολεῖα, ἀφοῦ αὐτός ἦταν (δῆθεν) ὁ στόχος τοῦ κινήματος; Ἄν δέν ἔχουν ἀρκετά ἐπιχειρήματα οἱ Τοῦρκοι, ὁ σ. ἀναπαράγει μία βρωμίτσα/ἀπειλή τῶν Μπαλτσιώτη – Τσιτσελίκη γιά ἀντίμετρα σέ βάρος τῆς ἑλληνικῆς μειονότητας πού φιλοξενεῖ στά σχολεῖα της καί άραβόφωνους Ὀρθόδοξους ἀπό τό Χατάι. Ἄχ, τρομάξαμε καλέ!

Θ. Ἐνδιαφέρουσα ἡ περιγραφή (καί ἐπιβεβαίωση) τῆς ἐκσυγχρονιστικῆς προδοσίας τοῦ πομακικοῦ: «Μετά τή θεαματική στροφή τοῦ 1999 στίς Ε/Τ σχέσεις, ἡ ἡμιεπίσημη στήριξη τῆς πομακικῆς “ἀφύπνισης” ἀπό τούς μηχανισμούς τοῦ ΥΠΕΞ σταμάτησε ὁλοκληρωτικά». (σελ. 214) Κάτι ξέρουμε καί μεῖς ἀπό τήν ἀπίστευτη περίοδο Σημίτη (κεντρικά) – Λώζου (τοπικά). Μιά φορά ἐπί χούντας καί μιά φορά ἐπί ψευτοεκσυγχρονισμοῦ!

Ι. Σωστά ὁ σ. κρίνει τήν πομακολογία ὡς ἀνεπαρκή, συχνά μή ἐπιστημονική καί σέ γενικές γραμμές διόλου πρωτότυπη. Πάντως ἀπό τήν αὐστηρή του κριτική ἐξαιρεῖται ἡ δουλειά τῶν Φραγκουδάκη – Δραγώνα: «Ἐντυπωσιακό» τό πρόγραμμά τους, «ἐξαιρετικά πετυχημένο» τό ἐγχείρημα… Ἐντυπωσιάστηκα!

ΙΑ. Ρέστα δίνει ὁ σ. καί στό θέμα τῶν δημόσιων νηπιαγωγείων. Τό ἀναφέρει ὡς «τό κυριότερο βῆμα πρός τήν κατεύθυνση τῆς ἐπιβολῆς τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας», ἀναφέρει «ἀντιστάσεις τῶν ἐπισήμων φορέων τῆς μειονότητας» καί ἀποσιωπᾶ τή συμμαχία τους μέ τίς τοπικές Ἀρχές γιά τή λειτουργία μιᾶς ντουζίνας παράνομων νηπιαγωγείων. Γιά τήν ἐπιβολή τῆς τουρκικῆς γλώσσας δέν ἀρθρώνει οὔτε λέξη!

ΙΒ. Στή σελίδα 254 ὁ σ. ἐπανέρχεται στό προσωπικό του πρόβλημα μέ τά σλαβομακεδόνικα καί τόν παραλληλισμό τῆς ἀντιμετώπισής τους ἀπό τό κράτος μέ τά πομάκικα. Νά ἐπαναλάβουμε ὅτι δέν εἶναι τῆς ἴδιας τάξης τά δύο ζητήματα; Ὅτι τήν διδασκαλία τῆς πομακικῆς (πού δέν εἶναι ὁ μόνος ἤ ὁ κυρίαρχος στόχος τῶν συνειδητῶν Πομάκων) μᾶς τήν ἐπιβάλλει ἡ Συνθήκη τῆς Λωζάνης; Ἀγνοεῖ τήν βασική αὐτή παράμετρο ὁ σ. ὅταν ἔχει κάνει φῦλλο καί φτερό τό ζήτημα;

Ἄλλες ἐνδεικτικές λεπτομέρειες:

- Ὁ Βλάσιος Σκορδέλης πού συνέγραψε «Ἑλληνικόν λεξιλόγιον» ἀναφέρεται ὡς ἑλληνόφωνος στενημαχίτης (σελ. 38)

- Οἱ ρατσιστικές ἀντιδράσεις τῶν Τούρκων στίς ἑλληνικές μικροπρωτοβουλίες γιά τούς Πομάκους βαφτίζονται δεῖγμα τῆς τουρκικῆς ἀνησυχίας! (σελ. 61)

- Ὅταν ἀναφέρεται ἡ τουρκική προπαγάνδα (σελ. 80) δέν ἀποδίδεται μόνο ρητῶς στίς (ἑλληνικές) Ἀρχές ἀλλά τίθεται καί σέ εἰσαγωγικά – διπλή ἀμφισβήτηση!

- Ἀντιθέτως, στήν ἀνακοίνωση τῆς προξενικῆς Συμβουλευτικῆς Ἐπιτροπῆς, βλέπουμε τήν ἱστορικά κοινή μοίρα Τούρκων καί Πομάκων χωρίς κανένα εἰσαγωγικό!

- Σέ δύο σημεῖα (σελ. 85, 86) «καρφώνονται» ὡς ἄνθρωποι τῶν Ἀρχῶν ἰσάριθμοι μουσουλμάνοι μέ τά πλήρη τους στοιχεῖα! Ἁπλῶς ἀπίστευτο!

- Ἀπό τίς ἀντιδράσεις τῶν Πομάκων στίς ἐπισκέψεις Τούρκων Πρεσβευτῶν (ἐπί Χούντας) προβάλλει τίς ἐνθουσιώδεις καί γιά τίς ἄλλες σέ μιάν ἀράδα μόνο λέει παρόλο πού σέ κάποια χωριά ἡ ὑποδοχή ὑπῆρξε ἀπό χλιαρή ἕως ἐχθρική… Καί πάει κατευθείαν παρακάτω!

- Γιά τήν ἐπικράτηση τῶν τουρκοφρόνων στό κάποτε πομάκικο πανηγύρι τοῦ Ἀλάν Τεπέ / Ἀκρίτα γράφει (ἐσφαλμένα) ὅτι τελικό ἀποτέλεσμα τῆς ἐπιχειρηθείσας ἀναβίωσης ἦταν ὁ ἀνακλαστικός ἐκτουρκισμός τοῦ πανηγυριοῦ (σελ. 159). Ἀνακλαστικός ρατσισμός!

- Ἡ τουρκοφυλλάδα «Μιλλέτ» ἀναφέρεται χωρίς κανέναν ἀπολύτως χαρακτηρισμό, ἐνῷ ἀντιθέτως στόν «Ἀντιφωνητή» ἐπιφυλάσσεται αὐτός τοῦ «ἐθνικιστῆ». Μέ τήν ἴδια λέξη χαρακτηρίζεται καί ἡ δασκάλα Χαρά Νικοπούλου.

- Ἡ «ἀγανάκτηση» τῶν Τούρκων γιά τήν ἐπανεμφάνιση τοῦ πομακικοῦ κρίνεται «κατανοητή» (σελ. 238), ἄσχετα μέ τόν τραμπούκικο τρόπο πού ἐκδηλώθηκε.

- Στή σελ. 241 ὁ σ. χώνει καί μία ἔμμεση παρότρυνση πρός τίς δικαστικές Ἀρχές νά μήν ἀσχολοῦνται μόνο μέ τήν «Μιλλέτ» ἀλλά καί μέ τόν «Χρόνο» καί τόν «Ἀντιφωνητή». Συμφωνῶ καί ἐπαυξάνω, Τάσο!

- Στή σελίδα 270 εἴδαμε κάτι πού μόνο ὡς ἀπόπειρα χιοῦμορ μπορεῖ νά ἐκληφθεῖ: «ἕνας ἀπό τούς στρατηγικούς στόχους τῆς ἑλληνικῆς πομακικῆς πολιτικῆς ὑπῆρξε ἱστορικά (καί) ὁ προσεταιρισμός τῶν Πομάκων πέραν τῶν συνόρων»!!!

-Τό ἐπεισόδιο μέ τό πογκρόμ κατά τῶν ἠθοποιῶν τοῦ ΑΛΦΑ στόν Ἐχῖνο περιγράφεται μόνο ἀπό τήν τούρκικη ὀπτική τῆς «ἡμίγυμνης ἠθοποιοῦ στό τζαμί», κι ἄς εἶναι πέρα ἀπό κάθε λογική, στόν σ. ἀρκεῖ πού δικαιώνει τόν πρόστυχο ὄχλο (σελ. 215).

Συμπερασματικά

Τό βιβλίο εἶναι ὄντως πολύτιμο λόγῳ τῆς πληθώρας τῶν στοιχείων του, γιά ὅποιον γνωρίζει τά βασικά τοῦ ζητήματος καί δέν θά παρασυρθεῖ ἀπό τίς ἑρμηνεῖες του. Πραγματικά ὁ σ. ἔκανε πολύ καλή δουλειά, παρότι μᾶς μένει ἀδιευκρίνιστο τό κίνητρό του:Ἐπιστημονικό δέν εἶναι, οἰκονομικό δέν εἶναι, σέ κάποιο πολιτικό κέρδος δέν μπορεῖ νά προσβλέπει. Θά πουλήσει μερικές δεκάδες ἀντίτυπα (καί ἄν…), καί; Ὅλος αὐτός ὁ κόπος πού ἀπαιτήθηκε γιά τή συλλογή στοιχείων ἀπό ἕναν (;) δημοσιογράφο τῆς Ἀθήνας – ἀπό ἄκρως ἀπόρρητα κρατικά ἔγγραφα μέχρι καί …ἀδημοσίευτες μεταπτυχιακές ἐργασίες! – πῶς θά ἀνταμειφτεῖ; Κι ἀλήθεια, ὅταν στίς εἰσαγωγικές εὐχαριστίες του ὁ συγγραφέας μιλᾶ καί «γιά κάποιους (πού τόν βοήθησαν καί) πού γιά εὐνόητους λόγους δέν θά ἐπιθυμοῦσαν νά κατονομαστοῦν», ποιοί μπορεῖ νά εἶναι αὐτοί; Ἔχουν ἄραγε ἑλληνικά ὀνόματα; Σέ ποιάν ὑπηρεσία ἐργάζονται; Εἶναι μήπως συνάδελφοί του;

Κ.Κ.

* Ναί, ἐμεῖς ἀγοράσαμε 4-5 ἀντίτυπα Τάσο στή Θράκη, μήν χαίρεσαι λοιπόν, κανέναν ἀναγνώστη δέν κέρδισες!

Εἶναι κυριολεκτικά ἀπίστευτο κι ὅµως πέρα γιά πέρα ἀληθινό: Παρότι τε-λοῦµε χρόνια τώρα ὑπό σιωνιστική κατοχή, δέν µποροῦµε νά ποῦµε ἀκόµη δυό σίγουρα λόγια γιά τά ἀφεντικά µας. Κι ἔρχονται (πολύ σπανίως, βέβαια) κάτι τέτοια βιβλία, σάν τοῦ Ἴσραελ Σαχάκ, πού προσφάτως κυκλοφόρησε ἀπό τίς Ἐναλλακτικές Ἐκδόσεις τοῦ Γιώργου Καραµπελιᾶ «Ἑβραϊκή Ἱστορία – Ἑβραϊκή Θρησκεία, Τό βάρος τριῶν χιλιάδων χρόνων» γιά νά µᾶς ξεστραβώσουν. Ἀκόµα κι ἐµεῖς, πού ὅσο νά πεῖς κάτι παραπάνω ἀπό τόν µέσο ὅρο ξέρουµε γιά τό θέµα, µείναµε ἄναυδοι σέ πολλά σηµεῖα τῆς ἀνάγνωσης. Ἦταν ἀδύνατον νά σταχυολογήσουµε ἀντιπροσωπευτικά τµήµατά του, χωρίς νά τό ἀδικήσουµε. Γιά ἕναν τέτοιο θησαυρό γνώσεων καί µνηµεῖο τιµιότητας χρειάζεται νά ποῦµε ὅτι τό συστήνουµε ἀνεπιφύλακτα; Δέστε µόνο πῶς τό εἶχε προλογίσει ὁ συγχωρεµένος Ἔντουαρντ Σαΐντ:

Νά τό διαβάσουµε ΟΛΟΙ!

     Την Δευτέρα, 25 Φεβρουαρίου 2008, στο Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο Ροδόπης ο «Αντιφωνητής» παρουσίασε το τελευταίο βιβλίο του Γιώργου Καραμπελιά, «1204 – Η διαμόρφωση του νεώτερου Ελληνισμού». Ήταν μία εκδήλωση πολύ γόνιμη, οι εισηγήσεις κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον του πολυπληθούς κοινού και το θέμα καλύφθηκε πολλαπλώς.

     Ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και σύμβουλος όλων των συντηρητικών κυβερνήσεων μετά την Μεταπολίτευση, Νικόλαος Μέρτζος, επέμεινε στον όρο «ρωμαϊκή» (Αυτοκρατορία) και «Ρωμαίος -Ρωμηός» και στην κληρονομιά που μας αμφισβητήθηκε τόσο από τους Φράγκους όσο και από τους Γερμανούς. Επεσήμανε τα σημερινά ζητήματα της ελληνικής χερσονήσου και τις ρίζες τους στο παρελθόν και αποτίμησε με τρόπο εξαιρετικά θετικό το βιβλίο και τον συγγραφέα. Ο ίδιος ο Καραμπελιάς ανέπτυξε το σκεπτικό της συγγραφής, επέμεινε στα αποικιοκρατικά χαρακτηριστικά των Σταυροφοριών (και όλης της δυτικής επέκτασης σε βάρος του Βυζαντίου) και επεσήμανε την κομβική μας αδυναμία, να εκσυγχρονίσουμε την παράδοσή μας. Αυτό το τελευταίο, που ήδη είχε ξεκινήσει πριν 8 αιώνες (κλασικά παραδείγματα οι περιπτώσεις Πανσελήνου και Θεοτοκόπουλου στον χώρο της ζωγραφικής), παραμένει το ζητούμενο και σήμερα για τον ελληνισμό: Να ξεφύγει από το πλαίσιο της μίμησης των δυτικών και να πετύχει, έστω και καθυστερημένα, την δική του Αναγέννηση. Όσο για την εισήγηση του Νεκτάριου Δαπέργολα, που πέρα από βασικός συνεργάτης μας είναι και δρ. βυζαντινής Ιστορίας, το κυρίως κείμενό της είχε ως εξής:

Read the rest of this entry…

Παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Καραμπελιά

«Το 1204 και η διαμόρφωση του νεώτερου Ελληνισμού»

Ομιλητές:

Νικόλαος Μέρτζος- δημοσιογράφος, συγγραφέας, τ. διευθυντής  «Ελληνικού Βορρά»

Νεκτάριος Δαπέργολας- φιλόλογος, δρ βυζαντινής ιστορίας, αρθρογράφος «Αντιφωνητή»

Γιώργος Καραμπελιάς- συγγραφέας, εκδότης περιοδικού «ΑΡΔΗΝ»

ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

Δευτέρα 25/2/2008 ώρα 20.00

save

Η εφημερίδα ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗΣ,  η Αρμένικη Κοινότητα Κομοτηνής  και οι εκδόσεις  ΣΠΑΝΙΔΗ, παρουσιάζουν  το βιβλίο του Ν. Λυγερού:

«Ο σταυρός του δράκου»

Διαβάζουνε ποιήματα η Μαρία Παπαδοπούλου και ο Κάρολος Καμπελόπουλος με τη συνοδεία του Κώστα Βενετικίδη (τσέλο) και της Μάγιας Βενετικίδου (πιάνο). Το βιβλίο -την έκδοση του οποίου επιμελήθηκε η ζωγράφος Σύνη Αναστασιάδη- παρουσιάζει ο ίδιος ο ποιητής.

ΘΡΑΚΙΚΟ ΩΔΕΙΟ  ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2008 ώρα 20.30

Παρουσίαση του βιβλίου του Κυριάκου Καθάριου

“ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΗ”

Ομιλητές:

Φαήλος Κρανιδιώτης- νομικός, πρόεδρος “Δικτύου 21″

Κώστας Καραΐσκος- εκδότης “ΑΝΤΙΦΩΝΗΤΗ”

Κυριάκος Καθάριος- συγγραφέας

ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

3/12/2007

Παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του Κώστα Ζουράρι:

«Βέβηλα, Κίβδηλα, Σκύβαλα»

Ομιλητές:

Νίκος Λυγερός – στρατηγικός σύμβουλος, καθ. Μαθηματικών (Λυών)

Νεκτάριος Δαπέργολας – φιλόλογος, διδάκτωρ Βυζαντινής Ιστορίας

Κώστας Ζουράρις – συγγραφέας

ΕΜΠΟΡΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

Δευτέρα 5 Νοεμβρίου 2007 ώρα 20.00