-
25
May
Στήν πρόσφατη ἐπίσκεψη τοῦ κορυφαίου Ἕλληνα ἱστορικοῦ – βυζαντινολόγου (καί καθηγητῆ στίς ΗΠΑ) κ. Σπύρου Βρυώνη στή Θράκη, τό ΠΑΚΕΘΡΑ διοργάνωσε ἐκδήλωση (Ξάνθη, 20/5) µέ ἀφορµή τήν ἔκδοση στά ἑλληνικά τοῦ ἔργου του «Ὁ µηχανισµός τῆς καταστροφῆς». Στό βιβλίο παρατίθενται ἐξαντλητικά τεκµήρια γιά τό πογκρόµ πού ἀφάνισε τόν Ἑλληνισµό τῆς Πόλης τό 1955 καί προσφέρεται ὅλη ἡ γνώση γιά τήν κοµβική αὐτή στιγµή τῆς κοινότητας τῶν Ρωµιῶν. Εἴχαµε τήν εὐκαιρία νά µιλήσουµε µέ τόν πάντα θαλερό καθηγητή καί µεταφέρουµε παρακάτω σηµεῖα τῆς συζήτησής µας:
- Στό βιβλίο σας ἀναφέρεστε σ’ ἕνα τραγικό στιγµιότυπο – τοῦ πογκρόµ τοῦ 1955 – τῆς ἱστορίας τῶν Ἑλλήνων στήν Τουρκία. Πρόκειται γιά µιά «κακή στιγµή», ἕνα µεµονωµένο συµβάν ἤ γιά ἕνα ὁρόσηµο µιᾶς συνεποῦς πολιτικῆς τῆς γείτονος ἔναντι τοῦ ἑλληνισµοῦ;
- Οι διωγµοί των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν µια παρένθεση, ένα ατυχές και συγκυριακό γεγονός, αλλά µια προγραµµατισµένη ενέργεια που εντάσσεται σε µια µακρόχρονη η πολιτική του Κεµαλικού καθεστώτος µε στόχο την εξόντωση των µειονοτήτων. Δεν ήταν ένα έγκληµα που έγινε από το σφρίγος του εθνικισµού, αλλά ένα έγκληµα πολύ καλά προγραµµατισµένο. Ήδη το 1930 απαγορεύονταν στους Έλληνες να ασκούν κάποια επαγγέλµατα όπως του δικηγόρου π.χ και τους οδηγούσαν στον οικονοµικό µαρασµό. Οι διωγµοί αυτοί συνεχίσθηκαν και αργότερα µε σειρά νοµοθετικών ρυθµίσεων που απέβλεπαν στην υφαρπαγή της εκκλησιαστικής και ιδιωτικής περιουσίας. Στη µεθοδευµένη στρατηγική συρρίκνωσης του ελληνικού στοιχείου σηµαντικό ρόλο έπαιξε και η κατάργηση του αυτοδιοικητικού, κοινοτικού συστήµατος µε την επιβολή ενός εγκάθετου που συνδιαλέγονταν απευθείας µε τις Αρχές.
- Μέ τό συγκεκριµένο ἔργο σας προσφέρετε τεκµήρια πολύτιµα γιά τήν καταστροφή τοῦ Κωνσταντινουπολίτικου Ἑλληνισµοῦ, ἀξιοποιήσιµα καί στά Εὐρωπαϊκά Δικαστήρια. Πιστεύετε ὅτι ὡς Ἕλληνες διαθέτουµε ἀναλόγως ἐπαρκή τεκµηρίωση καί σέ ἄλλες περιπτώσεις (Κύπρος 1974, ἀπελάσεις 1964, διωγµοί Ἰµβρίων κτλ);
- Η πολύχρονη έρευνα που πραγµατοποίησα απέφερε τη συλλογή πολύτιµου υλικού και ανέδειξε ταυτόχρονα νοµικές διαστάσεις του προβλήµατος που εκθέτουν την Τουρκία στα διεθνή forα. Κάτι αντίστοιχο µπορεί να γίνει και για ανάλογα ιστορικά γεγονότα όπως η Τουρκική εισβολή και η κατοχή της Β. Βόρειας Κύπρου, οι απελάσεις του 1964, και ο διωγµός του ελληνικού στοιχείου από τις κοιτίδες του. Με τη σύσταση του Διεθνούς Δικαστηρίου προέκυψε µια νοµική διάσταση που ακυρώνει κάθε επίκληση για παραγραφή των αδικηµάτων αυτών εφόσον αποδεικνύεται ότι συνεχίζεται µε αδιάλειπτο τρόπο και βάσει σχεδίου η εθνοκάθαρση.
- Δουλεύετε ἐπί δεκαετίες στίς ΗΠΑ ὡς ἱστορικός – εἴχατε µάλιστα ἱδρύσει καί τό Βρυώνειο Κέντρο Σπουδῶν στήν Καλιφόρνια. Πῶς κρίνετε τίς συνθῆκες στίς ὁποῖες ἐργάζεται ὁ ἱστορικός (στίς ΗΠΑ καί στήν Ἑλλάδα) καί τό σύγχρονο, µετανεωτερικό, πνευµατικό κλῖµα;
- Νοµίζω πως µπορείτε από το έργο µου να αξιολογήσετε τις συνθήκες και την ποιότητα της δουλειάς. Δεν θα µπορούσα ο ίδιος να αναφερθώ σ αυτό. Όσο για τις µετανεωτερικές προσεγγίσεις στην ιστορία αδυνατώ να κατανοήσω τι έρεισµα επιστηµονικό µπορούν να έχουν όταν αναγορεύουν σε βασική επιστηµολογική τους θέση τη σχετικότητα κάθε ιστορικής εκδοχής αφού στην περίπτωση αυτή θα πρέπει και στις δικές τους θέσεις να εφαρµοσθεί το κριτήριο αυτό. Όσο για τον πολυδιαφηµισµένο έλεγχο και την κριτική των ιστορικών πηγών που επικαλούνται, δεν είναι κάτι καινούργιο. Ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα η Γερµανική ιστοριογραφία αντιµετωπίζει κριτικά τις πηγές και αξιολογεί την αυθεντικότητα και αξιοπιστία τους.
- Πῶς βλέπετε τήν σηµερινή Τουρκία καί τό µέλλον τῶν σχέσεών της µέ τή χώρα µας;
- Ο ιστορικός δεν είναι προφήτης και εγώ δεν πιστεύω σε θεωρητική προσέγγιση των ελληνοτουρκικών. Οι διαφορές µεταξύ των γειτόνων είναι οι χειρότερες, εκτός βέβαια από τις εµφύλιες. Αυτός που θα καταφέρει την υπεροπλία θα επιβληθεί αυτός ο πρωτόγονος δυναµισµός ίσχυε από την εποχή του Θουκυδίδη και ισχύει το ίδιο σήµερα. Καμµιά χώρα δεν κατασπαταλεί τα χρήµατα όπως αυτά που ξοδεύει η Τουρκία, για να σκουριάσουν τα όπλα της. Η Ελλάδα σ’ αυτά έχει µείνει πίσω, δεν την κακίζω, έκανε µια άλλη επιλογή. Η σπατάλη για τον εξοπλισµό κατέστρεψε την οικονοµία, προκάλεσε την ανάπτυξη του Ρεφάχ που το ψήφισαν από απελπισία. Οι ισλαµιστές έχουν διεισδύσει στον κρατικό µηχανισµό και στα πανεπιστήµια. Από την άλλη, η βρεφική θνησιµότητα στην Τουρκία είναι πια 4,5 προς 1 ως προς την Ελλάδα, ο µέσος όρος ζωής του Έλληνα είναι κατά δέκα χρόνια µεγαλύτερος από του Τούρκου. Όµως οι Έλληνες πολιτικοί θα πρέπει να αντιµετωπίσουν την απειλή αυτή µε περισσότερη σοβαρότητα και λιγότερη βέβαια υποταγή στις επιταγές των Αµερικανών. Στο σηµείο αυτό θα πρέπει να ξανασκεφθούµε και το ρόλο που παίζουν στην Ελλάδα διάφορα δήθεν ακαδηµαϊκά, ερευνητικά Ινστιτούτα που στην πράξη προωθούν και εξυπηρετούν τα αµερικανικά στρατηγικά συµφέροντα.
- Σᾶς εὐχαριστοῦµε πολύ!
- Κι ἐγώ σᾶς εὐχαριστῶ.
none