Μάριος Ευρυβιάδης  

Πρόλογος και μετάφραση Μιχαήλ Στυλιανού 

satrapy-arachosiaΜε τον ανωτέρω τίτλο η διεθνούς εμβέλειας και επιρροής ισραηλινή εφημερίδα Τζερούζαλεμ Ποστ δημοσιεύει ανατομική παρουσίαση της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό και στο διεθνές πεδίο, από τον καθηγητή διεθνών σχέσεων κ. Μάριο Ευρυβιάδη, σε ένα άρθρο-πρότυπο σημαντικής προσφοράς στην αντιμετώπιση της φιλοτουρκικής προπαγάνδας και τη διεθνή ενημέρωση, για τις δόλιες μεθόδους που μετέρχεται η ΄Αγκυρα στην εφαρμογή των υπερφίαλων «αυτοκρατορικών» σχεδίων της, σε βάρος μικρών γειτόνων αλλά και μεγάλων «συμμάχων»

Πέραν της αντικειμενικής ποιότητας ενός πολιτικά και ψυχολογικά ευστοχότατου κειμένου, σε εξαιρετικά αγγλικά, ως προσφοράς στον αγώνα επηρεασμού της διεθνούς κοινής γνώμης, στην αξία του φυσικά προσμετράται το γεγονός ότι αποτελεί μια πρωτοβουλία-έκπληξη στην περίπτωση ενός έθνους που έχει συνθηκολογήσει στον ρόλο άφωνου υποκειμένου πάσης έξωθεν αυθαιρεσίας και κακοποίησης, με περίπου μαζοχιστική παθητικότητα.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ελλαδικά και κυπριακά ονόματα με δυνατότητα προσπέλασης σε διεθνή μέσα ενημέρωσης και ιδιαίτερα προσωπικότητες της εθνικής ομογένειας με διεθνή απήχηση  –ορισμένοι των οποίων είναι πολυγραφότατοι στην ελληνική γλώσσα -  εάν είχαν πράξει ανάλογα στο παρελθόν (ή εάν εμπνευσθούν έστω και τώρα από το προκείμενο πρότυπο) οι υποθέσεις του ελληνικού έθνους θα είχαν καλύτερη τύχη.

Άρθρο

«Η Τουρκία αντιμετωπίζει την Κύπρο ως σατραπεία. Μια τουρκική σατραπεία. ΄Ετσι, σκέτα, ωμά. Εάν αυτή η αντίληψη γίνει κατανοητή και αποδεκτή τότε οι παρελθούσες και οι τρέχουσες πολιτικές της Άγκυρας απέναντι στη Κύπρο, είτε των Κεμαλιστών είτε των σημερινών Ισλαμιστών, μπορούν να αποκωδικοποιηθούν και να φανεί η «λογική» τους.
Μπορεί έτσι να εξηγηθεί γιατί η Τουρκία μπορεί να υποβάλλει ένα ενημερωτικό σημείωμα 100 σελίδων στην ΕΕ, όπως έκανε πρόσφατα, αναπτύσσοντας μια περίπλοκη σειρά από επιχειρήματα για να αποδείξει ότι ένα κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Κύπρος, δεν υπάρχει στη πραγματικότητα. Οι Τούρκοι αναφέρονται σε μια χώρα που για έξι μήνες το 2012 προήδρευσε της ΕΕ, στην οποία η Τουρκία φιλοδοξεί να ενταχθεί. Διερωτάται κανείς αν το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών προετοίμασε αυτό το κείμενο ενημέρωσης της ΕΕ με δική του πρωτοβουλία και παρατήρηση ή αν το εμπνεύσθηκε από τη δήλωση του ηγέτη του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος λίγες εβδομάδες νωρίτερα ανακοίνωσε σε ένα ανύποπτο κόσμο πως «δεν υπάρχει τέτοια χώρα που να λέγεται Κύπρος».

Υιοθετώντας τη θέση περί σατραπείας γίνονται κατανοητές και οι τελευταίες προκλήσεις της Άγκυρας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου. Μια σατραπεία δεν έχει δικαιώματα, εκτός από εκείνα που της χορηγούνται από μεγαλοψυχία, όπως γινόταν με τις σατραπείες του Πέρση βασιλιά.
Φυσικά, ως τουρκική σατραπεία, η Κύπρος δεν μπορεί να έχει τη δική της ΑΟΖ. Ακόμη χειρότερα, η Κύπρος είναι ένα νησιωτικό κράτος και σύμφωνα με την τουρκική ερμηνεία της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας του 1982, τα νησιωτικά κράτη δεν μπορούν να έχουν ούτε υφαλοκρηπίδα ούτε ΑΟΖ.
(Ευτυχώς για τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία και την Ινδονησία που δεν έχουν την Τουρκία ως γείτονα. Και είναι τυχερή και η Τουρκία, απο αυτή την άποψη). Αλλά τα πράγματα δεν τελειώνουν εδώ. Η Τουρκία είναι μια από τις λίγες χώρες που πεισματικά αρνείται να υπογράψει την τώρα καθολικά αποδεκτή Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Και ενώ επικαλείται δικαιώματα που απορρέουν από αυτή τη Σύμβαση και δηλώνει ότι θα τα υπερασπιστεί με τα πολεμικά πλοία της, αρνείται τα ίδια δικαιώματα στην Κύπρο.

Όταν οι Τούρκοι δεν προσπαθούν να επιβάλουν τους δικούς τους νταηλίδικους κανόνες για το δίκαιο της θάλασσας στην Κύπρο μέσω του εξαναγκασμού, όπως το επιχειρούν τώρα με τα πολεμικά πλοία τους, ισχυρίζονται ότι ενεργούν υπό την ιδιότητά τους ως “εγγυήτριας δύναμης” της Κύπρου, σύμφωνα με τις Συνθήκες του 1960. Με άλλα λόγια, διεκδικούν τα δικαιώματά του εγγυητή σε σχέση με ένα κράτος το οποίο ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει.

Εάν δεχθεί κανείς τη θεωρία της σατραπείας μπορεί επίσης να απομυθοποιήσει τις «εξυπνάδες» των Δυτικών που ισχυρίζονταν ότι «όσοι θεωρούν πως έχουν κατανοήσει το Κυπριακό πρόβλημα είναι είτε ανόητοι είτε αδαείς». Ή ότι «το Κυπριακό πρόβλημα είναι μεταξύ των “πιο δύσκολων και πιο δυσεπίλυτων” προβλημάτων στον κόσμο, καθώς και ότι η αραβο-ισραηλινή διένεξη ωχριά σε σύγκριση με το πρόβλημα της Κύπρου. Μερικοί ισχυρίζονται ακόμα και ότι η παλαιστινιακή σύγκρουση μπορεί να βρει λύση κάποια μέρα, αλλά όχι το Κυπριακό. Αυτό το τελευταίο σημείο, μπορεί να είναι σωστό, αλλά μόνο και μόνο επειδή η Άγκυρα δεν μπορεί να φανταστεί, παρά μια «τουρκική ειρήνη» στην Κύπρο. Με άλλα λόγια, μόνο αν εγκαθιδρυθεί μια τουρκική εκδοχή σατραπείας του 21ου αιώνα,το πρόβλημα θα πάψει να υπάρχει.

Δεν υπάρχει τίποτα δυσνόητο όσον αφορά την Κύπρο και δεν υπάρχει τίποτα το «ακατόρθωτο» εκεί, εκτός εάν κανένας από τους συνήθεις διεθνείς κανόνες και κανονισμούς κρατικής συμπεριφοράς δεν έχει ισχύ απέναντι στη Κύπρο και τον πληθυσμό της, και οι εξωτερικές δυνάμεις μπορούν ωμά να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις της Κύπρου, όπως βάναυσα το κάνει η Άγκυρα σε καθημερινή βάση. Και ο Θεός φυλάξοι αν οι κανόνες περιλαμβάνουνκαι τα ατομικά και δημοκρατικά δικαιώματα, που είναι το σήμα κατατεθέν του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής – του πολιτικού και νομικού πολιτισμού της, για τη δημιουργία του οποίου χρειάστηκαν 300 χρόνια και ποταμοί αίματος.
Όχι, κανένα από αυτά δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται στην Κύπρο, κατά την άποψη της Άγκυρας.

Από το 1974, 40.000 τουρκικά στρατεύματα, εκπαιδευμένα από το ΝΑΤΟ και εξοπλισμένα από τις ΗΠΑ έχουν παράνομα εγκατασταθεί στην Κύπρο, σε επιθετική διάταξη. Ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε, η Γερμανία επανενώθηκε, αλλά ο τουρκικός στρατός δεν έχει μετακινηθεί ούτε μια ίντσα στην Κύπρο. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με εκθέσεις του ΟΗΕ, το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου παραμένει το πιο στρατιωτικοποιημένο κομμάτι γης στον κόσμο. Και ο μόνος λόγος που η Τουρκία μπορεί ατιμώρητα να συνεχίζει αυτή την αναχρονιστική και ιμπεριαλιστική συμπεριφορά είναι το ότι αποτελεί μέλος της Ευρω-Ατλαντικής Συμμαχίας. Για κανέναν άλλο λόγο. Η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ είναι που προστατεύει την Τουρκία από το είδος των επικρίσεων και των κυρώσεων που η Δύση τακτικά επιβάλλει η αξιώνει να επιβληθούν για συμπεριφορά κράτους-παρία.

Από τη δεκαετία του 1950, το σύνδρομο της “ιερής αγελάδας” χαρακτηρίζει τη σχέση της Δύσης με την Τουρκία, επιτρέποντας στην Άγκυρα την αχαλίνωτη και αλαζονική συμπεριφορά , την οποία επιδεικνύει συνεχώς σε βάρος της Κύπρου και τελευταία, σε ολόκληρη σειρά θεμάτων ασφαλείας. Δεν υπάρχει δυτική καγκελαρία σήμερα που να αγνοεί ότι το ισλαμιστικό καθεστώς της Άγκυρας, τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει ο πιο σημαντικός προαγωγός της τρομοκρατίας τζιχάντ στη Συρία και στο Ιράκ, με πράκτορες συνεχώς δραστικώτερους στη Λιβύη, στην Αίγυπτο, αλλά και στην Αφρική και στον Καύκασο. Υπάρχει μια χώρα- μέλος του ΝΑΤΟ που υποθάλπει τη τρομοκρατίας. Αλλά κανένας δεν τολμά να το πει καθαρά, παρά μόνο σε κωδικές διπλωματικές περιφράσεις και όλο και περισσότερο επίσημες διαρροές στον Τύπο.

Η συνωμοτική σχέση της Άγκυρας με τη διεθνή τρομοκρατία δεν είναι κάτι πρόσφατο. Πηγαίνει πίσω αρκετές δεκαετίες και τεκμηριώνεται από μια σε βάθος έρευνα. Η Τουρκία κατέστησε δυνατή την παραγωγή της πακιστανικής πυρηνικής βόμβας, κάτι που η Ουάσιγκτον γνώριζε αλλά προσποιήθηκε το αντίθετο.( Βλέπε: «Turks Ship U.S.A Tools To Pakistan,? The Washington Post, Sunday, June 28, 1981). Το τουρκικό «βαθύ κράτος» ( Derin Devlet) προστάτεψε και καθοδήγησε το χέρι του Αλί Αγκτσά στην απόπειρά του να δολοφονήσει τον Πάπα το Μάιο του 1981. Και προστάτευε τους συνεργούς του στη συνωμοσία, μέχρι το 1996 που έγιναν οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο Σουσουρλούκ.

Οι Τούρκοι έχουν παίξει έναν όχι τόσο αδιαφανή ρόλο στις βομβιστικές επιθέσεις των μη μουσουλμανικών χώρων λατρείας στην Κωνσταντινούπολη (πριν και μετά την 11η Σεπτεμβρίου) και στη δολοφονία γνωστών Τούρκων πολιτών και Τούρκων Χριστιανών. Και στο δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ μπορεί ο ενδιαφερόμενος ερευνητής να βρει άφθονο υλικό για υπόγειες διασυνδέσεις σε δραστηριότητες κατασκοπείας της Άγκυρας κατά των ΗΠΑ, που αφορούν σε παράνομο εμπόριο πυρηνικών υλικών, καθώς και συναρπαστικές πληροφορίες για τον σκοτεινό ρόλο της Τουρκίας πριν από την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου (βλέπε Deposition Before the Ohio Election Commission, Case No. 2009E-003, of August 8, 2009.) Και αυτά είναι μόνο ένα δείγμα

Αν υπάρχει μια χώρα που η Δύση μεταχειρίζεται ως «κακομαθημένο παιδί», και σαν διαχρονικό «πρότυπο» και πανάκεια για όλα τα πάθη του μή-Δυτικού κόσμου η χώρα αυτή υπήρξε η Τουρκία. Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η Τουρκία έχει εισπράξει περισσότερα λεφτά από τη Δύση από οποιαδήποτε άλλη Δυτική σύμμαχο, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Κορέας, του Νοτίου Βιετνάμ, ακόμη και του Ισραήλ, που όλοι έχουν εμπλακεί σε μεγάλους πολέμους (εκτός από την Τουρκία, όταν επιτέθηκε κατά…της Κύπρου). Ωστόσο, οι Τούρκοι πιστεύουν ακράδαντα ότι «τα δικαιούνται» αφού αποτελούν “απαραίτητους” συμμάχους.

«Εσείς (οι ΗΠΑ / Δύση) πρέπει να πληρώσετε τους λογαριασμούς μας, γιατί μας έχετε ανάγκη», ήταν η ωμή δήλωση Τούρκου πρωθυπουργού στο πολύ γνωστό Αμερικανό καθηγητή και αξιωματούχο Dankwart A.Rostow,στην ΄Αγκυρα. (Βλέπε άρθρο του «Turkey’s Travails” Foreign Affairs,Fall 1979,p.1020). Αυτή η στάση συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τη μορφή των διαφόρων πολιτικών επιταγών, ιδίως σε σχέση με αδύναμα και ευάλωτα κράτη της περιοχής, όπως η Κύπρος, στο τέλος της συναλλαγής. ΄Ομως, η Τουρκία δεν μπορεί να τα έχει όλα δικά της. Και ασφαλώς όχι στην Κύπρο. Με την επίθεση του 1974 μπορεί να κατέκτησε μια περιοχή, όπου προχώρησε σε εθνοκάθαρση του κατά πλειοψηφία ελληνικού κυπριακού πληθυσμού, δημιουργώντας μια ντε φάκτο ‘καθαρή’ πληθυσμιακά γεωγραφική περιοχή για να την κατέχει υπό τον έλεγχό της, για τον ζωτικό της χώρο (“Lebensraum”) και τις βλέψεις της ως Μεγάλης Δύναμης. Αυτές οι φιλοδοξίες ωμολογήθηκαν απτόητα από τον Αχμέτ Νταβούτογλου, στο πόνημά του «Στρατηγικό Βάθος», όπου χρησιμοποιεί πράγματι τον ναζιστικό όρο “Lebensraum” (ζωτικός χώρος), στη περιγραφή του γεωπολιτικού οράματος του.

Αλλά στην επίθεση του 1974 η Τουρκία απέτυχε στο στρατηγικό στόχο της, που ήταν να απονομιμοποιήσει και να καταστρέψει το κυπριακό κράτος. Και απόδειξη είναι ότι η Κύπρος, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών που τώρα ελέγχονται από τις τουρκικές λόγχες, έγινε αξιόπιστο μέλος της ΕΕ. Η νομιμότητα του κυπριακού κράτους δεν μπορεί να εξαφανιστεί, μόνο και μόνο επειδή αυτό επιθυμεί ο ισχυρός γείτονάς της. Και αυτό προκαλεί άγχος στην Άγκυρα που εκφράζεται με αφορισμούς, σκηνές πολιτικής οργής και τακτικές εκφοβισμού. Από την πλευρά της, η Κύπρος πρέπει να παραμείνει σταθερή και να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της μέσω των νόμιμων και θεσμικών διαδικασιών και εργαλείων που διαθέτουν τα μέλη της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης..

Η ιδιότητά της ως μέλους της ΕΕ ανατρέπει τα σχέδια της Τουρκίας να την καταστήσει σατραπεία. Άλλες εξελίξεις στην περιοχή ενισχύουν την ικανότητα της Κύπρου να εξουδετερώσει τις τουρκικές απειλητικές ενέργειες.. Στις εξελίξεις αυτές περιλαμβάνονται οι ανακαλύψεις υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ενέργεια, καθώς και η συνεργασία για την ασφάλεια μεταξύ κρατών της περιοχής που δεν ανήκουν στο ΝΑΤΟ.

Ένας πρόσθετος παράγοντας ήταν η βαθμιαία αποκάλυψη και η σχεδόν πλήρης αποτυχία της Τουρκίας να διαδραματίσει το ρόλο του καλού ηγεμόνα για ολόκληρη την περιοχή. Αυτό μπορεί να ξεκίνησε με τη θραύση του άξονα με το Ισραήλ. Αλλά σύντομα αποσαφηνίστηκε, πρώτα στη Λιβύη, στη συνέχεια στη Συρία, στο Ιράκ και τώρα στην Αίγυπτο, ότι η Άγκυρα πήγαινε πιο μακριά από το να διαχωρίσει τη θέση της από το Ισραήλ. Στην πραγματικότητα εκινείτο με βάση την ψευδή και ανιστόρητη αντίληψη ότι οι υποτελείς λαοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας απολάμβαναν την υποδούλωση τους σε τέτοιο βαθμό, που κυριολεκτικά ονειρευόντουσαν να επιστρέψουν σ’ αυτή, σε ένα είδος σύγχρονης μετενσάρκωσης της, με τον Ερντογάν και τον Νταβούτογλου στο πηδάλιο.

Ωστόσο, για ένα αδύναμο κράτος όπως η Κύπρος, είναι ένα μεταμφιεσμένο ευτύχημα ότι η ελίτ των ισλαμιστών στην Άγκυρα παραμένει αταλάντευτη την πορεία της, έχοντας επιπλέον την πεποίθηση, πως εκπληρώνει το θέλημα του (σουνίτη) Αλλάχ.

Η Κύπρος δεν μπορεί μόνη της να αντιπαρατεθεί στον Γολιάθ γείτονα της. Αλλά δεν χρειάζεται να το κάνει. Μπορεί, μέσα στο διεθνές σύστημα και στις δυναμικές του,να εφαρμόσει μια Λιλιπούτεια στρατηγική και αποτελεσματικά να ακινητοποιήσει τον Γκιούλιβερ.»