Λίγες σκέψεις σήμερα γιὰ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐπίμαχα ζητήματα τῶν ἡμερῶν, δηλαδὴ τὴ συζήτηση γιὰ τὸ ἄρθρο 16 καὶ τὴν προοπτική τῆς ἐν Ἑλλάδι ἵδρυσης ἰδιωτικῶν πανεπιστημίων. Προοπτικὴ βεβαίως, τὴν ὁποία καὶ ἐμεῖς ἀποκηρύσσουμε, ὄχι ὅμως τόσο πολὺ γιὰ τοὺς λόγους ποὺ συνή- θως προβάλλονται αὐτὲς τὶς ἡμέρες ἀπὸ τοὺς ἐπαγγελματίες τοῦ συνδικαλιστικοῦ μας Τζουράσικ Πὰρκ ἢ τοὺς κομματικοδίαιτους ἐκπροσώπους τοῦ κατ’ εὐφημισμὸν φοιτητικοῦ κινήματος…

     Τὸ πρόβλημα μὲ ἄλλα λόγια δὲν νομίζουμε ὅτι ἔγκειται τόσο στὸν συνταγματικὸ (ἐν μέρει) ἀποχαρακτηρισμὸ τῆς Παιδείας ἀπὸ δημόσια καὶ δωρεὰν ἢ στὸ ὅτι ἔτσι θὰ μποῦν ταξικοὶ φραγμοὶ στὸ ἀκαδημαϊκὸ ὅραμα τῶν νεοελλήνων.

Γιατί κατ’ ἀρχὰς γιὰ ποιοὺς ταξικοὺς φραγμοὺς μιλᾶμε, ποὺ νὰ μὴν εἶναι ἤδη πρὸ πολλοῦ δεδομένοι; Τὰ παιδιὰ δηλαδὴ τῶν πλουσίων δὲν ἦταν πάντα σὲ πλεονεκτικότερη θέση ὅσον ἀφορᾶ τὴν πρόσβαση στὴν τριτοβάθμια ἐκπαίδευση καὶ θὰ βρεθοῦν τώρα; Ἢ μήπως ἡ πληρωμὴ διδάκτρων θὰ ἀποτελοῦσε πιὰ κάποιο τόσο ἐπιπρόσθετο ἄχθος γιὰ τὸν μέσο νεοέλληνα, ποὺ ἤδη πληρώνει ἕνα κάρο λεφτὰ γιὰ φροντιστήρια, ἰδιαίτερα, γλῶσσες, μουσικὲς καὶ ὅλα τὰ συμπαρομαρτούντα; Κι ἐπειδὴ πάλι πληρώνει ὅλα αὐτὰ τὰ λεφτά, τὸ πρόβλημα δὲν ἔγκειται τελικὰ οὔτε στὴν θεσμικὴ ἀφαίρεση ἀπὸ τὴ λέξη «παιδεία» τῶν ἐπιθετικῶν προσδιορισμῶν «δημόσια» καὶ «δωρεάν», ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἐπὶ τῆς οὐσίας οἱ τελευταῖοι οὕτως ἢ ἄλλως ἀποτελοῦν ἀρίδηλη φενάκη. Γιατί μπορεῖ τυπικὰ ἡ ἐκπαίδευση νὰ εἶναι δημόσια καὶ δωρεάν, ὅμως ὅλα τὰ προαναφερθέντα περιρρέοντα καὶ ἰδιωτικὰ εἶναι καὶ πανάκριβα καὶ φυσικὰ δυστυχῶς ἐδῶ καὶ πολὺ πλέον καιρὸ ἐντελῶς ἀναπόδραστα. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ λοιπὸν ποὺ ἔτσι ἔχουν τὰ πράγματα καὶ ἔτσι ἀκριβῶς θὰ ἐξακολουθήσουν νὰ ἔχουν (καθὼς ἐκ τῶν ἄνω οὐδεὶς ἐπιθυμεῖ νὰ ἀλλάξουν καὶ ἐκ τῶν κάτω οὐδεμία σοβαρὴ ἀντίδραση φαίνεται ἱκανὴ νὰ ἀναπτυχθεῖ), δὲν ὑπάρχει οὐσιαστικὸς λόγος νὰ ὑποκρινόμαστε ἢ νὰ προβαίνουμε σὲ βλακώδεις στρουθοκαμηλισμούς. Ἂς ἐπικεντρωθοῦμε καλύτε-ρα στὸ κυρίως ζητούμενο, ποὺ εἶναι ἡ ποιότητα τῆς παρεχόμενης γνώσης. Καὶ δυστυχῶς ἐκεῖ εἶναι ποὺ ἐντοπίζουμε κυρίως τὸ πρόβλημα.

     Καὶ τὸ ἐντοπίζουμε ἐκεῖ, ξεκαθαρίζοντας κατ’ ἀρχὰς ὅτι μὲ βάση τὰ σημερινὰ δεδομένα δὲν πιστεύουμε στὴν οἱαδήποτε πιθανότητα πραγματικῆς βελτίωσης τῆς ὑπάρχουσας ἀλλοπρόσαλλης καὶ ἐκτρωματικῆς δημόσιας παιδείας. Ἀφ’ ἑνὸς οἱ δυὸ πρῶτες βαθμίδες, ποὺ ἐλέγχονται πλήρως ἀπὸ τὴν κρατικὴ πολιτική, εἶναι βέβαιο ὅτι θὰ συνεχίσουν νὰ πορεύονται δίχως ἕρμα καὶ σκοπό, ὑποκείμενες στὴν (προφανὴ γιὰ μᾶς – κι ἂς φαντάζει θεωρία συνωμοσίας γιὰ κάποιους ἄλλους) ἐπιθυμία τῶν κυβερνήσεων γιὰ τὴν παραγωγὴ ἀποπροσανατολισμένων, κατ’ οὐσίαν ἀγραμμάτων καὶ συνεπῶς ἐλέγξιμων μαζῶν, ἐνῶ ἀφ’ ἑτέρου στὴν τρίτη βαθμίδα ὅ,τι καταστροφικὸ δὲν μπορεῖ νὰ κάνει τὸ κράτος, ἀναπληρώνεται ἐπαρκῶς ἀπὸ τὶς ἀτελείωτες ἀκαδημαϊκὲς μιζοσυμμορίες ποὺ λυμαίνονται τὶς περισσότερες σχολὲς καὶ φυσικὰ μόνο γιὰ τὴν προαγωγὴ τῆς ἔρευνας καὶ τῆς γνώσης δὲν κόπτονται (ὡς προδήλως λ.χ. δεικνύει καὶ τὸ φαεινὸν παράδειγμα τῆς ἡμετέρας δημοκριτείου ἀνθυποχωματερῆς). Συνεπῶς, ἴσως καὶ νὰ μὴν ἔπρεπε νὰ ἔχουμε ἰδιαίτερο πρόβλημα μὲ τὸ νὰ ἱδρυθοῦν στὴν Ἑλλάδα καὶ μερικὰ ἰδιωτικὰ πανεπιστήμια, ἀρκεῖ νὰ ἦταν πραγματικῆς κλάσης, γιατί ἔτσι θὰ προσέφεραν μία ἐναλλακτικὴ (ἔστω καὶ ἐπὶ πληρωμῇ) σοβαρὴ ἐκπαιδευτικὴ λύση δίπλα στὶς ἐλάχιστες καλὲς κρατικὲς σχολὲς ποὺ ὑπάρχουν αὐτὴ τὴ στιγμὴ στὴ χώρα, καὶ ἀφ’ ἑτέρου θὰ ἀνάγκαζαν καὶ τὶς ἀπειράριθμες λοιπὲς γελοῖες καὶ τρισάθλιες παράγκες ἢ νὰ κλείσουν ἢ νὰ προβοῦν ἐπιτέλους σὲ οὐσιαστικὴ ἀπόπειρα ἀναδόμησης προκειμένου νὰ ἀντέξουν στὸν ἀνταγωνισμό. Καὶ ἐννοοῦμε βεβαίως πλέον τὸν ἀνταγωνισμὸ στὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα καὶ ὄχι στὴ διαφθορά, τὴ μίζα καὶ τὴν ἁρπαχτή.

     Ἂν ἑπομένως ἔχουμε ἐνστάσεις γιὰ τὰ ἰδιωτικὰ πανεπιστήμια, εἶναι στὴν πραγματικότητα κυρίως γιὰ ἄλλο λόγο: ἐπειδὴ ἁπλούστατα ξέρουμε καλὰ τὸν τόπο στὸν ὁποῖο ζοῦμε καὶ εἴμαστε συνεπῶς περίπου σίγουροι ὅτι θὰ συμβεῖ καὶ ἐδῶ ὅ,τι καὶ μὲ τὰ ἰδιωτικὰ κανάλια, ποὺ ὑπετίθετο ὅτι θὰ ἔφερναν πλουραλισμὸ καὶ ποιότητα στὰ τηλεοπτικά μας δρώμενα καὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι, μᾶς κατάντησαν νὰ ἀναπολοῦμε (καὶ δὴ μετὰ λάγνων ἐρωτικῶν στεναγμῶν) τὶς ἐποχὲς τῆς ΥΕΝΕΔ. Ἐπειδὴ ἐπίσης εἴμαστε περίπου σίγουροι γιὰ τὰ κεντράκια σπουδῶν καὶ τὰ κολλεγιάκια τῆς πυρκαγιᾶς ποὺ ἐν μίᾳ νυκτὶ θὰ ἀναβαπτιστοῦν σὲ πανεπιστήμια ἀναλόγως πρὸς τὶς ἄκρες τοῦ κάθε Ἀρχιμιζόπουλου ἢ τὶς προσβάσεις τοῦ ἐκασταχοῦ λαδοτυρεκπαιδεμπόρου στὰ παράκεντρα ἐξουσίας. Ἐπειδὴ ἀκόμη αὐτὲς τὶς λεκτικὲς πομφόλυγες περὶ τοῦ «μὴ κερδοσκο-πικοῦ χαρακτήρα» τῶν ἐν λόγῳ ἱδρυμάτων τὶς ἀκοῦμε ἐξολοκλήρου βερεσέ. Ἐπειδὴ μὲ ἄλλα λόγια δὲν χρειαζόμαστε καὶ νέα, φέροντα πανεπι-στημιακὴ ταμπέλα, πανάθλια ἰδιωτικὰ μαγαζάκια, ὅπου ἔσται ἁπλούστατα ἡ δευτέρα πλάνη χείρων τῆς πρώτης. Τὰ ἤδη ὑπάρχοντα ἀντίστοιχα κρατικά μᾶς φτάνουν καὶ μᾶς περισσεύουν…

     Ἐννοεῖται ὅμως βεβαίως ὅτι οἱ δικές μας ἐνστάσεις οὐδεμία σημασία ἔχουν ἐν τέλει. Ἡ πραγματικότητα εἶναι ποὺ μετράει καὶ αὐτὴ δὲν προμηνύεται καθόλου εὐοίωνη, ἀφ’ ἑνὸς μὲ μία ἰδιωτικὴ ἐκπαίδευση ποὺ θὰ εἶναι περίπου ὅπως τὴν περιγράψαμε (ἴσως καὶ μὲ λίγες ἐξαιρέσεις, ποὺ ἁπλῶς φυσικὰ θὰ ἐπιβεβαιώνουν τὸν κανόνα) καὶ ἀφ’ ἑτέρου μὲ μία δημόσια ἐκπαίδευση ποὺ θὰ διολισθαίνει συνεχῶς καὶ ποὺ θεωρητικὰ θὰ ἔχει ἐλπίδες ἀναβάθμισης, μόνο ἂν ὑπάρξουν μία μέρα μαζικὲς καὶ σαρωτικὲς ἀντιδράσεις ἀπ’ ὅλους μας. Ἐπειδὴ ὅμως (ἀπὸ τὴ μία) οἱ τελευταῖες προϋποθέτουν τὴν ἄρση τῆς βλακώδους μας ἰδιωτείας καὶ τὴν ἀφύπνιση ἀπὸ τὸν βαθὺ λήθαργο τοῦ ἀτομικοῦ μας μικρόκοσμου καὶ ἐπειδὴ (ἀπὸ τὴν ἄλλη) αὐτὸ ποὺ διαβάζετε εἶναι ἀσφαλῶς ἕνα κείμενο προβληματισμοῦ καὶ ὄχι ἐπιστημονικῆς φαντασίας, μοιραῖα σᾶς ἀφήνω ἐδῶ, ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, χωρὶς καμμία ἄλλη ρομαντικὴ καὶ χαζοχαρούμενη σκέψη γιὰ κάποιο ὑποθετικὸ ξημέρωμα. Κυρίες καὶ κύριοι, καλή σας νύχτα…

                                                                                         Ο ΕΞ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ