Γιὰ ἄλλη µία χρονιὰ «ἀναβίωσε» τὸ «παραδοσιακό» πανηγύρι στὸ ὕψωµα Ἀκρίτας (Ἀλάν Τεπέ). Ἀπὸ τὸ 1998, τὸ πανηγύρι ἔχει χάσει τὸν ὅποιο παραδοσιακὸ ποµάκικο χαρακτήρα καὶ ἔχει µετατραπεῖ σὲ ἕναν µηχανισµὸ ἐκτουρκισµοῦ τῶν Ποµάκων, ἀφοῦ ὅλοι οἱ τουρκόφρονες προσπαθοῦν νὰ πείσουν τοὺς Ποµάκους ὅτι αὐτὰ ποὺ τοὺς παρουσιάζουν (τουρκικὰ τραγούδια, φορεσιὲς µαϊµοῦδες, δῆθεν αἰῶνες ἱστορίας καὶ ἄλλες ἀρλοῦµπες) εἶναι ἡ ταυτότητα τῶν Ποµάκων. Δυστυχῶς ὁ ἁπλὸς κόσµος ἐλέγχεται ἀπόλυτα ἀπὸ τοὺς µηχανισµοὺς τῶν τουρκοφρόνων οἱ ὁποῖοι συµπράττοντας µέ φτηνοὺς χριστιανοὺς ἐπαρχιῶτες πολιτικάντηδες µετέτρεψαν µία συνήθεια σὲ θέατρο τουρκικοῦ ἐθνικισµοῦ, ψηφοθηρίας καὶ ἐπίδειξης δυνάµεως. Ἡ βίαιη ἀποµάκρυνση τὸ 1998 τοῦ τελευταίου ἀγᾶ τοῦ πανηγυριοῦ, Μεχµὲτ Χατὶπ, ἀπὸ τὴν Κάτω Βυρσίνη, σηµατοδότησε τὴν συµβολικὴ καὶ οὐσιαστικὴ ἅλωση τῆς ποµάκικης παράδοσης ἀπό τὸν τουρκικὸ ἐθνικισµό. Ἕνα συνοθύλευµα Τούρκων ἐθνικιστῶν καὶ ἐπαρχιωτῶν πολιτικάντηδων, ἀναµεµιγµένων µέ ἀλλοτριωµένους συνειδησιακὰ καὶ πολιτισµικὰ Ποµάκους, κάτι σὰν τοὺς ἰθαγενεῖς τῆς Λατινικῆς Ἀµερικῆς, συνθέτουν ἕνα ἀποκρουστικὸ σκηνικὸ ὑπὸ τὴ σκιὰ τῶν χιλιοχρησιµοποιηµένων καὶ σκονισµένων ρητῶν τοῦ Μουσταφᾶ Κεµὰλ γιὰ τὸν ἀθλητισµὸ (καὶ κατ’ ἐπέκτασιν γιὰ τὴν ἀνδρεία τῶν Τούρκων…) καὶ τοὺς ἤχους τῆς τουρκικῆς µουσικῆς, τὴν ὁποία ὅταν δὲν παραποιοῦν οἱ ἴδιοι οἱ «καλλιτέχνες» τὸ πράττουν οἱ µικροφωνικὲς ἐγκαταστάσεις… Φέτος εἴχαµε καὶ µία καταπληκτικὴ καινοτοµία, ἀφοῦ τὸ Τουρκικὸ Ὑπουργεῖο Πολιτισµοῦ θέλησε νὰ ἀναβιβάσει τοὺς Ποµάκους στὶς ὑψηλότερες σφαῖρες τῆς τουρκικῆς ἔντεχνης µουσικῆς καὶ ἔστειλε στὸ πανηγύρι ἕνα µουσικὸ σύνολο µέ… τσέλο, βιολὶ, κλπ! Δυστυχῶς οὔτε τὰ µαῦρα κοστούµια τῶν µουσικῶν, οὔτε οἱ ἦχοι τῶν ὀργάνων τους ἄγγιξαν τὰ µάτια ἢ τὰ ἐθισµένα στὰ νταούλια καὶ τοὺς ζουρνάδες αὐτιὰ τῶν Ποµάκων, οἱ ὁποῖοι ἐνδιαφερόντουσαν περισσότερο γιὰ τὸ ἂν τὸ κοµµάτι ποὺ «ἐκτελοῦσαν» οἱ Τοῦρκοι µουσικοὶ εἶναι τὸ τελευταῖο (ἐπιτέλους) ἢ ὄχι καὶ πολὺ λιγότερο γιὰ τὸ περιεχόµενό του… Ἕνα σουρεαλιστικὸ τοπίο στὰ ὑψώµατα τῆς Ροδόπης. Τοῦ χρόνου θὰ ἀκούσουµε καὶ… Μότσαρτ στὰ ποµακοχώρια, σχολίασε Ποµάκος Ἐπαθίτης δάσκαλος…

Πιὸ προσγειωµένος ἦταν ὁ τραγουδιστής τῆς… καταργηθείσης «Τουρκικῆς» Ἕνωσης Ξάνθης, ὁ ὁποῖος µεταξὺ ἄλλων τραγούδησε τὸ «Τσανάκκαλε», ἕνα ἐθνικὸ ἡρωϊκὸ καὶ θλιβερὸ τραγούδι γιὰ τοὺς Τούρκους στρατιῶτες ποὺ πολέµησαν καὶ νίκησαν τοὺς Ἀγγλογάλλους στὴ µάχη τῶν Δαρδανελλίων τὸ 1915…

Φολκλορικὸ ἐνδιαφέρον πάντως παρουσιάζει κάθε χρόνο καὶ ἡ τελετὴ ὑποδοχῆς τῶν «ἐπισήµων», ὅπως καὶ ἡ συµπεριφορὰ ὑφισταµένων ἢ ἐκκολαπτόµενων πολιτικῶν ἀστέρων, χριστιανῶν καὶ µουσουλµάνων: κοψοµεσιάσµατα καὶ ὀθωµανικὲς ὑποκλίσεις ἐνώπιον τοῦ Τούρκου Προξένου, δουλικὰ χαµόγελα χωρὶς µέτρο – σὰν νὰ γεννήθηκαν µέ τὸ χαµόγελο στὸ στόµα -, φιλιὰ καὶ ἀγκαλιές, µέχρι καὶ ὀθωµανικὰ χειροφιλήµατα.

Οἱ ὁµιλητὲς καὶ οἱ ἀφίσες προβολῆς τοῦ πανηγυριοῦ ἔκαναν λόγο ψευδέστατα γιὰ αἰῶνες ζωῆς τοῦ πανηγυριοῦ, ὑπονοώντας φυσικὰ τὴν ἀπὸ αἰώνων παρουσία τῶν… Τούρκων στὴν ὀρεινὴ Ροδόπη (ἡ ὁποία στὴν ἐθνικιστικὴ ὁρολογία ἔχει καθιερωθεῖ ὡς Μπαλκάν Κολού, δηλ. Βαλκανικὸς Βραχίονας!). Πρόκειται φυσικὰ γιὰ ἕναν ἐντελῶς ἀβάσιµο καὶ ἀτεκµηρίωτο ἰσχυρισµό, καθὼς δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνα γραπτὸ ἢ ἄλλο στοιχεῖο τὸ ὁποῖο νὰ µᾶς βεβαιώνει ὅτι τὸ πανηγύρι αὐτὸ ἔχει ἱστορία ἔστω ἑνὸς αἰώνα. Ἀντίθετα, σύµφωνα µέ προφορικὲς µαρτυρίες γέρων Ποµάκων, τὸ πανηγύρι γινόταν κοντὰ σὲ ὕψωµα τῆς Ὀργάνης, ἡ ὁποία ἦταν τὸ διοικητικὸ καὶ οἰκονοµικὸ κέντρο τῆς περιοχῆς, ἐπειδὴ ὅµως ἦταν µακρυά ἀπὸ τὴν ποµακικὴ ἐνδοχώρα τὸ µετέφεραν στὴν σηµερινὴ τοποθεσία. Μόνο µεταπολεµικὰ µεταφέρθηκε στὴ νέα τοποθεσία. Πιθανότατα ἡ συγκέντρωση αὐτὴ καθιερώθηκε µετὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς ἑλληνικῆς Θράκης, διότι ἀκριβῶς σταµάτησε βίαια ἡ ἐπικοινωνία καὶ οἱ ἀνταλλαγὲς µέ τὴ µεγάλη µᾶζα τῶν Ποµάκων τῆς βουλγαρικῆς Θράκης. Τὸ «πανηγύρι» εἶναι νέος θεσµὸς, συνέπεια τῆς χάραξης τῆς ἑλληνοβουλγαρικῆς µεθορίου. Ἕως τότε οἱ Ποµάκοι εἶχαν ὡς κέντρο κυρίως τὸ Κίρτζαλι ἀλλὰ καὶ µικρότερους οἰκισµοὺς τῆς βουλγαρικῆς Ροδόπης. Ἐπὶ τῆς οὐσίας δὲν ἐπρόκειτο γιὰ κάποιο πανηγύρι µέ πολιτιστικὸ χαρακτήρα ἀλλὰ ἀντίθετα γιὰ µία θερινὴ συγκέντρωση ὀρεινῶν Ποµάκων κτηνοτρόφων καὶ γεωργῶν οἱ ὁποῖοι ἐνόψει τοῦ βαρὺ χειµώνα ἀντάλλασσαν προϊόντα καὶ πληροφορίες, προέβαιναν σὲ ἀγοραπωλησίες ζώων καὶ ζωοτροφῶν κλπ.

Τὸ σκηνικὸ ὅπως ἄλλωστε κάθε χρόνο ἦταν τόσο καλὰ στηµένο, ὥστε ὁ ἐπίσηµος προσκαλεσµένος νοµάρχης Ἀδριανούπολης κύριος Μίρογλου, δήλωσε ἀπὸ τὸ βῆµα µέ ἀπόλυτη εἰλικρίνεια ὅτι «ἐδῶ αἰσθάνοµαι σὰ νὰ βρίσκοµαι στὴν πατρίδα µου (σσ. Τὴν Τουρκία)…» καὶ ὅτι τὸ πανηγύρι εἶναι µία µικρογραφία τῶν ἐκδηλώσεων πάλης ποὺ γίνονται κάθε καλοκαίρι στὴ τοποθεσία Κίρκπιναρ τῆς Ἀδριανούπολης. Ὁ δὲ βουλευτὴς Ροδόπης τῆς Νέας Δηµοκρατίας κ. Ἰλχάν Ἀχµὲτ δήλωσε τὸ ἐκπληκτικό, ὅτι ἂν συµβεῖ κάποια θεοµηνία στὴν περιοχὴ «µετὰ τὸν νοµάρχη Ροδόπης καὶ τὸν Γενικὸ Γραµµατέα τῆς Περιφέρερειας, θὰ ζητήσει βοήθεια ἀπὸ τὸν… νοµάρχη τῆς Ἀδριανούπολης!»

Πάντως ὅσον ἀφορᾶ τὶς ὀργανωτικὲς λεπτοµέρειες, ἡ δουλειὰ ποὺ ἔκανε ἡ κοινότητα Ὀργάνης ἦταν πολὺ καλὴ καὶ παρόλες τὶς τουρκοπρέπειες αὐτὲς ἦταν συγκριτικὰ µέ πέρυσι λιγότερο προκλητικές. Ἐλπίζουµε ὅτι τὰ µηνύµατα ἀδελφοσύνης καὶ συνύπαρξης εἶναι οὐσιαστικὰ λόγια καὶ ὄχι ἐθνικιστικὰ προπετάσµατα καπνοῦ, ὥστε τοῦ χρόνου νὰ δοῦµε καὶ χορευτικὰ συγκροτήµατα ἀπὸ τὴ Βουλγαρία καὶ τὴν Ἑλλάδα, ὅπως ἄλλωστε ὑπάρχουν παλαιστὲς καὶ ἀπὸ τὶς τρεῖς χῶρες. Βέβαια τὰ περὶ συµµετοχῆς τριῶν χωρῶν εἶναι ἕνα ὡραῖο ψέµµα, ἀφοῦ καὶ ἀπὸ τὴ Βουλγαρία ὅλοι οἱ παλαιστὲς ποὺ προσκαλοῦνται εἶναι µουσουλµάνοι καὶ ὄχι χριστιανοὶ βουλγαρικῆς καταγωγῆς. Ἐὰν ἡ ὀργανωτικὴ ἐπιτροπὴ ἦταν εἰλικρινὴς καὶ ἀντιµετώπιζε τὴν ἐκδήλωση ὡς σηµεῖο ἀδελφοσύνης καὶ ὄχι ὡς τουρκικὸ ἐθνικιστικὸ θέατρο, θὰ προσκαλοῦσε καὶ ἀπὸ ἕνα χορευτικὸ συγκρότηµα ἀπὸ τὴ Βουλγαρία γιὰ νὰ παρουσιάσει βουλγάρικους χοροὺς (καὶ ὄχι τουρκικούς τῆς Βουλγαρίας…) ἀλλὰ καὶ ἕνα χριστιανικὸ χορευτικό τῆς περιοχῆς µας, ἀντὶ νὰ βοµβαρδίζει τοὺς Ποµάκους µέ τουρκικὴ µουσική, τουρκικοὺς χοροὺς µέ στολὲς καὶ χορογραφία ποὺ ἀποτελοῦν τὸν ὁρισµὸ τοῦ κίτς, τουρκικὴ προπαγάνδα, τουρκικὴ κόκα κόλα, τουρκική…