Μέχρι και τη δεκαετία του 1970 ήταν σε λειτουργία αν και υποβαθµισµένος από την σουνιτική εθνικιστική ηγεσία της µειονότητας, η οποία αντιµετώπιζε µε τη µεγαλύτερη δυνατή καχυποψία παρόµοιους χώρους, καθώς αποµάκρυναν τους πιστούς από τις επισκέψεις στα σουνιτικά τεµένη. Είναι γνωστό ότι οι αλεβίτες δεν επισκέπτονται τα τζαµιά και αυτός είναι ο λόγος που µέχρι και τις αρχές του αιώνα σε αρκετά ποµακοχώρια δεν υπήρχαν τεµένη, τα οποία χτίστηκαν κατά παράδοξο τρόπο υπό την πίεση του τουρκικού εθνικισµού την στιγµή που στην ίδια την Τουρκία το ισλάµ καταδιώκονταν από τον κρατικό κεµαλισµό. Μάλιστα σηµαίνων εθνικιστής παράγοντας της µειονότητας προκάλεσε ιδιαίτερο θόρυβο όταν ο τεκές γκρεµίστηκε από την αδιαφορία των πάντων. Με ανακοινώσεις εµφανίστηκαν οι προξενοκίνητοι ηγετίσκοι της µειονότητας ως φυσικοί υπερασπιστές του τεκέ και ζήτησαν εξηγήσεις για την κατάσταση στην οποία περιέπεσε. Με παρόµοιο τρόπο αντέδρασαν και στη πυρκαγιά που ξέσπασε στον άλλο τεκέ των Αθιγγάνων του νοµού µας στο χωριό Βέννα, όπου µάλιστα ο τούρκος πρόξενος της Κοµοτηνής Ουµίτ Γιαρντίµ, ανερυθρίαστα τον επισκέφθηκε µε το υπηρεσιακό του αυτοκίνητο, για να διαπιστώσει επί τόπου ότι επρόκειτο για εµπρησµό…

Ο τεκές του Πος Πος Μπαµπά, µε την κρήνη που υπήρχε στην απέναντι (νότια) πλευρά του δρόµου αποτελούσε περιοχή ιδιαίτερου σεβασµού αλλά και έντονης θρησκοληψίας των Αθιγγάνων, οι οποίοι πίστευαν ότι ο αγνώστων βιογραφικών στοιχείων Άγιος (Μπαµπά) που ήταν θαµµένος εκεί, εµφανιζόταν τη νύχτα µε διάφορες µορφές, γεγονός που τροµοκρατούσε τους περαστικούς. Στις πρώτες µεταπολεµικές δεκαετίες χρειαζόταν ιδιαίτερο θάρρος για να περάσει κανείς αργά τη νύχτα από το σηµείο εκείνο. Μάλιστα ακόµα και χριστιανοί διατυπώνουν παρόµοιους ισχυρισµούς, όπως ο πρώτος φούρναρης του Ηφαίστου, Κωνσταντίνος Λιάπης, ο οποίος βεβαιώνει ότι στη δεκαετία του 1960, είδε νύχτα τον Μπαµπά µε την εξαϋλωµένη µορφή ακέφαλου ανθρώπου ο οποίος τελικά µεταµορφώθηκε σε γάτα µπροστά στον τεκέ. Μάλιστα το σκοτάδι σε συνδυασµό µε το φεγγαρόφωτο, τα κεριά που έκαιγαν αδιάλειπτα σε εξωτερική κόγχη του τεκέ, το θόρυβο του άλλοτε τρεχούµενου νερού της βρύσης και το θρόϊσµα των καλαµιών που υπήρχαν δεξιά και αριστερά του δρόµου δηµιουργούσαν µια εξωπραγµατική ατµόσφαιρα, από µεταβαλόµενες σκιές και ήχους που ενέτειναν οι τενόροι-βάτραχοι του ρυακιού πάνω στο οποίο φύτρωναν τα καλάµια.

Στα νεότερα χρόνια ο τεκές προξένησε την προσοχή και των χρυσοθήρων της περιοχής οι οποίοι ολοκλήρωσαν την φθορά του χρόνου και της ανθρώπινης αδιαφορίας. Πάντως οι πιστοί πίστευαν ότι υπάρχει όντως κρυµµένος θησαυρός αλλά φυλάσσεται από τον Μπαµπά και ότι ακόµα και µπουλντόζα να χρησιµοποιήσουν δεν θα έχουν τη δύναµη να σκάψουν στο σηµείο όπου είναι θαµµένος. Οι πιστοί του τεκέ βεβαιώνουν ότι ο Μπαµπά (΄Αγιος) ενοχληµένος από την ανθρώπινη αδιακρισία µετακόµισε και βρήκε καταφύγιο σε τρία-τέσσερα αυτοσχέδια ιερά που φτιάχτηκαν µέσα σε σπίτια του Ηφαίστου, όπου συνεχίζεται η λατρεία του και τα τάµατα των αρρώστων, των ερωτευµένων και των πονεµένων ανθρώπων.

Ο τεκές πιθανότατα χτίστηκε πάνω στην χάραξη της αρχαίας Εγνατία οδού, από το σηµείο όπου εισερχόταν στην πόλη και για αυτό πιο πέρα στην είσοδο της συνοικίας Πος Πος, οι νεότεροι ονοµατοθέτες των οδών της πόλης έδωσαν την ονοµασία οδός Εγνατία στο δρόµο που ξεκινά από την πρώην ΥΕΒ.

Δυστυχώς όπως και σε τόσα άλλα θέµατα, το ζήτηµα του αλεβιτισµού στη Θράκη, η εµφάνιση, η εξάπλωση και ο ρόλος του στην τοπική ιστορία παραµένουν άγνωστα και σκοτεινά κεφάλαια χωρίς να έχουν θέλξει στο ελάχιστο το ενδιαφέρον αρµόδιων πανεπιστηµιακών τµηµάτων της περιοχής, ούτε καν τους γραφικούς ιστοριοδίφες που κατά καιρούς ανέτειλαν στο νοµό.

Στην Τουρκία εδώ και λίγα χρόνια σοβεί µια ισχυρή σύγκρουση µεταξύ αλεβιτών και σουνιτών. Οι αλεβίτες αντιδρούν στον εθνικιστικό σουνιτισµό και ζητούν πλέον δικά τους θρησκευτικά βιβλία στα σχολεία, δικό τους µερίδιο από τον προϋπολογισµό για τα θρησκευτικά ζητήµατα και ξεχωριστή διδασκαλία της πίστης τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2004, αλεβίτης κάτοικος της Σµύρνης, παρουσιάστηκε στη νοµαρχία της πόλης και υπέβαλε αίτηση ώστε στην ταυτότητά του να αντικατασταθεί η ένδειξη θρησκεύµατος ισλάµ και να γραφεί Αλεβή, γεγονός που προκάλεσε σάλο σε όλη την Τουρκία και απασχόλησε και τον ίδιο τον πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν. Το τουρκικό κράτος αφού απέτυχε να εξαλείψει την αλεβίτικη µειονότητα, προσπαθεί τώρα να την αφοµοιώσει µε κηρύγµατα ενότητας και επίκληση των κοινών ισλαµικών αξιών και της κοινής πατρίδας. Φαίνεται όµως ότι στους ριζοσπαστικούς κόλπους των αλεβιτών και ιδίως των µεταναστών στην Γερµανία, όπου έχουν οργανωθεί σε οµοσπονδίες, δηµιουργείται µια έντονη συνείδηση όχι µόνο θρησκευτικής αλλά και φυλετικής διαφοράς. Άλλωστε η ενδογαµία των αλεβιτικών οµάδων στις οποίες ανήκει και ένα µεγάλο ποσοστό Κούρδων είναι ο κανόνας. Φαίνεται ότι επαληθεύονται όλοι εκείνοι οι έλληνες και ξένοι συγγραφείς µεταξύ των οποίων και ο Γεώργιος Σκαλιέρης (1922), που είχαν διατυπώσει την άποψη ότι οι περισσότεροι έλληνες και γηγενείς πληθυσµοί της Μικράς Ασίας, προτίµησαν να προσχωρήσουν στον αιρετικό αλεβιτισµό παρά στο ορθόδοξο κρατικό σουνιτικό ισλάµ. Ο αλεβιτισµός είναι σήµερα η φωνή όλων των καταπιεσµένων λαών της Μικράς Ασίας, είναι η ζωντανή φωνή των χαµένων λαών της Ανατολίας. Ν.Γ.