ahmantiΠριν τέσσερα χρόνια ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ είχε υποσχεθεί «να φέρει τα χρήματα του πετρελαίου στο τραπέζι του λαού» και υπερψηφίστηκε από τον περσικό λαό. Σήμερα το κύριο διακύβευμα, για όσους ειλικρινά και χωρίς οπισθοβουλίες διαδηλώναν στο Ιράν, ήταν και πάλι η οικονομία κι όχι οι αλλαγές που φαντασιώνει η Δύση – και ίσως μία μικρή μερίδα της τοπικής άρχουσας ελίτ.

Από τις ημέρες του Χασεμί Ραφσατζανί στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και των σκανδαλωδών ιδιωτικοποιήσεων, αποχαλινώθηκε στην ανώτερη ιρανική κοινωνία η επιθυμία για πλούτο και ευζωία. Στην υπόλοιπη κοινωνία η φτώχεια και η ανεργία περίσσεψαν και αυτοί είναι οι ψηφοφόροι που το 2005 είδαν στον Αχμαντινετζάντ έναν δικό τους άνθρωπο να υπόσχεται βοήθεια και δικαιοσύνη – και κείνος δεν τους διέψευσε! Η σύγκρουσή του βέβαια με τις τράπεζες του κόστισε και ίσως να του κοστίζει και τώρα ακόμη. Από την άλλη, ο Μουσαβί έχει την στήριξη του πλούσιου κατεστημένου και η πρωθυπουργία του (στα χρόνια 1981-1989) δεν παρείχε τίποτε από όσα τώρα υπόσχεται στον κόσμο. Γράφτηκαν πολλά για έγχρωμη επανάσταση ουκρανικού τύπου, ακόμα και πριν τις εκλογές (βλ. και τον Τούρκο Φικρέτ Ερτάν στο Journal of Turkish Weekly, 1/2/09). Μπορεί όμως να υπάρχει στο κίνημα των δρόμων μία δυναμική που να ξεπερνάει και τον Μουσαβί, χωρίς να γίνεται υποχείριο των ξένων δυνάμεων που προσδοκούν μία αποδυνάμωση της χώρας; Μπορεί, πράγματι. Το θέμα είναι όμως ότι τελικώς η έκβαση των πραγμάτων ήταν ομαλή και αυτό οφείλεται εν πολλοίς και στο Παρασκευιάτικο, σοφά ζυγισμένο κήρυγμα ενότητας του πνευματικού ηγέτη της χώρας, Αγιατολάχ Χαμενεΐ. Μετά τήν ημέρα εκείνη το πλήθος στους δρόμους περιορίστηκε δραματικά σε αριθμό και πάθος.

Και πάμε στο θέμα της «νοθείας». Είναι αξιοσημείωτο ότι πέραν του Σαρκοζί κανένας ηγέτης της Δύσης δεν αμφισβήτησε το αποτέλεσμα των εκλογών και περιορίστηκαν όλοι σε νουθεσίες, κυρίως για μη βίαιη αντιμετώπιση των διαδηλωτών. Και πώς αλλιώς δηλαδή, όταν το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα το είχαν προβλέψει όλες οι σχετικές έρευνες, ακόμη καί αμερικανική εταιρεία δημοσκοπήσεων (Washington Post, 15/6/09) και μάλιστα ακόμη πιο σαρωτικό (2:1), υπέρ του Αχμαντινετζάντ! Ποιοι δηλαδή θα ψήφιζαν τον υποψήφιο που ζητούσε ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα, οι εργάτες στις σχετικές βιομηχανίες; Οι αγρότες που επωφελήθηκαν από τα πρόσφατα φθηνά δάνεια; Οι νέοι που μαστίζονται από την ανεργία και βλέπανε στο πρόσωπο του Μουσαβί και στων οπαδών του τους ταξικούς εχθρούς τους; Όλη η επαρχία και όλες οι φτωχές γειτονιές των πόλεων μαύρισαν τον αγαπημένο των πλουσίων προαστείων της Τεχεράνης, ακόμη και στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το ανατολικό Αζερμπαϊτζάν (όπου κέρδισε μόνο με μικρή διαφορά στην πρωτεύουσα Σαμπεστάρ).

Ποιοί ήταν λοιπόν αυτοί που διαδήλωναν στους δρόμους σε άψογα αγγλικά; Ήταν η παραγωγή των νέων αμερικανικών υπερόπλων: Κινητά – Διαδίκτυο – Τηλεόραση. Για τα δύο πρώτα γράφτηκαν ήδη πολλά. Το ποιος τελικά διακινούσε όλα αυτά τα μηνύματα που καλούσαν σε ανυπακοή και εξέγερση, δεν θα γίνει ποτέ γνωστό (αν ήταν από τους δρόμους της Τεχεράνης ή από τα γραφεία του Λάγκλεϋ). Βεβαίως κι από μόνο του το γεγονός ότι όλοι σχεδόν οι λογαριασμοί στο Twiter άνοιξαν στις 13/6, οι μισές είχαν την ίδια φωτογραφία φόντο, όλες τους είχαν πλήθος επισκεπτών αλλά ελάχιστους «φίλους» (για την ακρίβεια ο ένας είχε εγγεγραμμένο τον άλλον!), γράφονταν όλες σχεδόν στα αγγλικά και προβλήθηκαν πρωτίστως από την Jerousalem Post, λέει κάτι…

Ειδικά όμως για την τηλεόραση, αξίζει να θυμηθούμε τα λόγια που είχε χρησιμο- ποιήσει ο νυν πρωθυπουργός του Ισραήλ προς τις ΗΠΑ στις 6 Σεπτεμβρίου του 2002. Μιλώντας σε κυβερνητική Επιτροπή (House Government Reform Committee) πρότεινε την υπονόμευση του ισλαμικού καθεστώτος του Ιράν με άσεμνα δορυφορικά προγράμματα και με την ποπ κουλτούρα. Αναφερόμενος στα εκατοντάδες χιλιάδες δορυφορικά πιάτα των Ιρανών, ο Νετανιάχου πρόκρινε ότι μία επανάσταση κατά του συντηρητικού ιερατείου θα μπορούσε να προκληθεί με υλικό τύπου “Beverly Hills 90210” και “Melrose Place”, όπου νέοι άνθρωποι ζουν υλιστικό και έκλυτο βίο. «Πρόκειται για εξόχως υπονομευτικό υλικό, τα παιδιά του Ιράν θα θέλουν ωραία ρούχα που θα βλέπουν στα σώου, θα θέλουν τις πισίνες και θα φαντασιώνουν λάιφσταϊλ», είχε πει ο Νετανιάχου.

Και ρωτάμε κι εμείς: «Μόνο του Ιράν τα παιδιά; Πού αλλού αυτό το πείραμα βρίσκεται σε εξέλιξη και τι αποτελέσματα έχει ήδη παράξει;»